İş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatının en temel unsurlarından biridir. Çalışanların, iş kazaları ve meslek hastalıklarından korunmasını sağlayarak hem iş verimliliğinin artırılması hem de sosyal adaletin sağlanması için vazgeçilmezdir. Bu alandaki gelişmeler, sadece bireysel düzeyde değil aynı zamanda toplumsal refah ve sürdürülebilir kalkınma açısından da büyük önem taşımaktadır.
İleriye yönelik bu bilinçle çalışanların sağlıklarını korumak ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak, hem işverenler hem de çalışanlar açısından ortak bir sorumluluk hâline gelmiştir. Sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının oluşturulması, aynı zamanda iş kazalarının ve meslek hastalıklarının azaltılmasını sağlayarak iş dünyasında daha sürdürülebilir bir gelişme ortamı yaratmaktadır.
Bu kitap, en güncel bilgilerle, iş sağlığı ve güvenliği alanında hem teorik bilgi hem de pratik uygulamalar konusunda yol gösterici olmayı amaçlamaktadır. Amacımız, iş dünyasında sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulmasına katkı sağlamak ve bu alanda farkındalık oluşturmaktır.
Bu kitabın, gerek iş sağlığı ve güvenliği kültürünün gelişmesine ve iş yerlerinde daha güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmasına gerekse üniversitelerimizde okutulmakta olan iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili derslere de katkı sağlayacağına inanılmaktadır.

İçindekiler
BÖLÜM 1
İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı................................................................................................................ 1
İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmalarının Amacı..................................................................................3
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Ekonomik Boyutu ..................................................................................6
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sosyal Boyutu ........................................................................................ 6
İş Sağlığı ve Güvenliğinin İşletmeler Açısından Önemi...................................................................6
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları ............................................................................7
BÖLÜM 2
İSG Kavramının Tarihi Gelişimi................................................................................................................ 9
Dünyada İSG Kavramının Tarihi Gelişimi........................................................................................9
Türkiye’de İSG Kavramının Tarihi Gelişimi...................................................................................12
Tanzimat Öncesi .............................................................................................................................. 12
Tanzimat ve Meşrutiyet ................................................................................................................12
TBMM ve Cumhuriyet Dönemi......................................................................................................13
21. yy’da İş Sağlığı ve Güvenliğinin Gelişimi................................................................................16
BÖLÜM 3
Güvenlik Kültürü ..................................................................................................................................... 19
Güvenlik Kültürünün Özellikleri.....................................................................................................20
Güvenlik Kültürünü Etkileyen Faktörler.........................................................................................21
BÖLÜM 4
İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları...........................................................................................................23
İş Kazasının Kapsamı......................................................................................................................26
İş Kazası Çeşitleri............................................................................................................................28
İş Kazalarının Sınıflandırılması.......................................................................................................28
Kaza Sebep Teorileri ....................................................................................................................... 29
1. Domino Teorisi........................................................................................................................29
2. Epidemiyoloji Teorisi..............................................................................................................31
3. Sistem Teorisi..........................................................................................................................31
4. Kombinasyon Teorisi ..............................................................................................................31
5. Kaza/Olay Teorisi.................................................................................................................... 31
6. İnsan Faktörü Teorisi...............................................................................................................32
İş Kazasının Bildirimi ve Bildirim Süreleri.....................................................................................33
İş Kazalarının Maliyet Açısından Değerlendirilmesi ..................................................................... 34
Meslek Hastalığının Kapsamı ve Tanımı.........................................................................................36
Meslek Hastalığının Tespiti.............................................................................................................36
Meslek Hastalığının Bildirimi ve Bildirim Süresi...........................................................................37
Meslek Hastalığının Geç Bildirilmesi ya da Bildirilmemesi........................................................... 37
BÖLÜM 5
İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku...............................................................................................................39
Benzer Hukuk Dalları ile İş Hukukunun Münasebeti .....................................................................40
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu.................................................................................... 44
İş Sağlığı ve Güvenliği Hukukunda Temel Kavramlar ................................................................... 44
BÖLÜM 6
Fiziksel Risk Faktörleri............................................................................................................................ 47
A- Termal Konfor ................................................................................................................................ 47
Órtam Sıcakmlığı...........................................................................................................................49
Nem ...............................................................................................................................................51
Termal Radyasyon (Radyant sıcaklık)...........................................................................................52
Hava Akış Hızı ................................................................................................................................ 53
B- Gürültü............................................................................................................................................ 54
Gürültünün Yayılmasının Önlenmesi............................................................................................. 56
C- Titreşim (Vibrasyon) ......................................................................................................................59
Titreşimin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri .................................................................................59
Titreşim Maruziyetini Azaltmak İçin Alınabilecek Önlemler........................................................60
Titreşimin Denetim Yöntemleri ve Yasal Düzenlemeler ...............................................................61
D- Aydınlatma......................................................................................................................................62
Aydınlatmanın Sağlık Üzerine Etkileri .......................................................................................... 63
Aydınlatmanın Ölçülmesi............................................................................................................... 63
Aydınlanma Türleri ........................................................................................................................64
E- Radyasyon....................................................................................................................................... 66
Radyasyondan Korunma ............................................................................................................... 66
İzleme ve Değerlendirme...............................................................................................................67
Radyasyon Dozajının En Aza İndirilmesi .....................................................................................67
F- Basınç.............................................................................................................................................. 68
Atmosfer Basıncının İş Sağlığı ve Güvenliği Üzerindeki Etkileri.................................................. 69
BÖLÜM 7
Kimyasal Risk Faktörleri......................................................................................................................... 71
Kimyasal Riskte Sorumlulukların Paylaşımı........................................................................................... 71
a. Devletin Sorumluluğu............................................................................................................71
b. Kimyasalı Temin Edenin Sorumluluğu .................................................................................72
c. İşverenin Sorumluluğu .......................................................................................................... 72
d. Çalışanların Sorumluluğu ..................................................................................................... 72
İş Yerindeki Kimyasal Tehlikeler.............................................................................................................73
Kimyasalların Sınıflandırılması ...............................................................................................................74
Kimyasalların Vücuda Giriş Yolları ve Etkileşimleri .............................................................................. 77
İş Yerlerinde Maruz Kalınan Kimyasal Madde Türleri............................................................................77
a- Katı Maddeler .......................................................................................................................77
b- Tozlar.................................................................................................................................... 78
c- Gazlar .................................................................................................................................... 80
d- Sıvılar ................................................................................................................................... 82
Kimyasallarla Güvenli Çalışma İlkeleri...................................................................................................82
Kimyasallarla Çalışan Kişilerde Yapılması Gereken
Tıbbi Gözetimler, Acil Durumlar ve İlkyardım ....................................................................................... 84
Kazaların ve Meslek Hastalıklarının Rapor Edilmesi.............................................................................. 85
BÖLÜM 8
Biyolojik Risk Faktörleri ......................................................................................................................... 87
Biyolojik Risk Etkenlerinin Sınıflandırılması ................................................................................89
Biyolojik Risklerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi ..................................................................90
İşyerlerinde Biyolojik Risklerin Azaltılması................................................................................... 91
BÖLÜM 9
Ergonomi..................................................................................................................................................97
Ergonominin Amaçları ....................................................................................................................98
Ergonominin Görevleri ................................................................................................................... 98
Ergonominin Uğraş Alanları ........................................................................................................... 98
Ergonominin Sınıflandırılması ........................................................................................................99
Yasal Yönetmeliklere Göre Yapılması Gereken Ergonomik Tasarımlar ......................................... 99
a- Operatörün Değişkenliği......................................................................................................100
b- Hareket Alanı.......................................................................................................................101
c- İş Temposu...........................................................................................................................102
d- Odaklanma........................................................................................................................... 102
e- İnsan Makine Arayüzü......................................................................................................... 103
Ergonomik Risk Etmenleri............................................................................................................104
BÖLÜM 10
Elektrikle Çalışmalarda İSG ..................................................................................................................105
Elektrik Kazalarında Etkili Faktörler ............................................................................................ 105
Elektrik Kazalarında Tehlike Unsurları.........................................................................................106
Elektrikle Çalışmada Risk Etmenleri ........................................................................................... 106
Elektrikle Çalışmalarda Alınması Gereken Önlemler...................................................................107
İş Yerlerinde Statik Elektrik ..........................................................................................................108
Elektrik Akımının İnsan Vücudundaki Etkileri.............................................................................109
Elektrikle İlgili Çalışmalarda İşverenin Yükümlülükleri.............................................................. 110
BÖLÜM 11
Yangın ve Yangın Güvenliği .................................................................................................................. 111
Yanma Çeşitleri ........................................................................................................................... 111
İşletmelerde Yangının Sebepleri ................................................................................................... 112
Yangınların Sınıflandırılması ........................................................................................................ 113
Yangınların Önlenmesi ................................................................................................................. 113
Söndürme Prensipleri ................................................................................................................... 114
Yangın ile Mücadelede Dikkat Edilecek Hususlar........................................................................ 114
İşverenlerin Yangın ile Mücadeledeki Sorumlulukları.................................................................. 115
BÖLÜM 12
Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)................................................................................................... 117
I. Baş Koruyucuları ...................................................................................................................... 119
A. Baret ..................................................................................................................................... 119
B. Koruyucu Başlık ................................................................................................................ 121
II. Kulak Koruyucular ................................................................................................................... 122
III. Göz ve Yüz Koruyucuları........................................................................................................123
IV. Solunum Sistemi Koruyucuları................................................................................................124
a. Toz Maskeleri ................................................................................................................ 124
b. Mekanik Filtre Tipi (Partikül Tutucu) Maskeleri............................................................... 125
c. Kimyasal Filtre Tipi Maskeler ....................................................................................... 125
d. Respiratörler/ Solunum Cihazları....................................................................................... 125
V. Gövde ve Karın Bölgesi Koruyucuları......................................................................................125
VI. El ve Kol Koruyucuları ...........................................................................................................126
VII. Cilt Koruyucuları ...................................................................................................................128
VIII. Ayak ve Bacak Koruyucuları................................................................................................128
Ayak Koruyucu Çeşitleri.............................................................................................................. 129
a. Emniyet Ayakkabıları (Safety Footwear).............................................................................129
b. Koruyucu Ayakkabılar (Protective Footwear) ............................................................. 129
d. İş Ayakkabıları (Occupational Footwear)............................................................................ 130
Ayak Koruyucu Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ..................................................130
a. Çalışma Şartları ............................................................................................................... 130
b. Ergonomi ......................................................................................................................... 130
c. Elektriksel Özellikler.......................................................................................................131
1. İletken Ayakkabı..........................................................................................................131
2. Anti-statik Ayakkabı....................................................................................................131
3. Yalıtkan Ayakkabı........................................................................................................132
4. İşaretleme ....................................................................................................................132
BÖLÜM 13
Güvenlik ve Sağlık İşaretleri .................................................................................................................133
İşaret Çeşitleri................................................................................................................................ 135
İşaretlerin Birlikte ve Birbirinin Yerine Kullanılması...................................................................135
İşaret Levhalarıyla İlgili Asgari Gerekler......................................................................................136
Yasaklayıcı İşaretler ......................................................................................................................137
Emredici İşaretler ..........................................................................................................................138
Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri.................................................................................................. 138
Yangınla Mücadelede Kullanılan İşaretler ....................................................................................139
Haberleşme Çeşitleri ..................................................................................................................... 140
a. Sözlü Haberleşme .................................................................................................................140
b, El İşaretleri ile Haberleşme................................................................................................... 141
BÖLÜM 14
Acil Durum ve Acil Durum Planlaması.................................................................................................143
Acil Durum Planlaması ................................................................................................................. 144
a. Acil Durum Planlama Ekibinin Oluşturulması ..................................................................144
b. Mevcut Durumun Tespiti ve Risk Değerlendirmesi .......................................................... 145
c. Risk Değerlendirmesinin Yapılması .................................................................................. 145
d. Acil Durum Planının Hazırlanması .................................................................................... 146
e. Acil Durum Planın Uygulanması........................................................................................148
f. Eğitim, Tatbikat ve Uygulamalar ...................................................................................148
g. Acil Durum Sonrası Yapılacak İşler...................................................................................150

Barkod

: 9786253716615

Yayınevi

: Nobel Akademik Yayıncılık

---

ISBN

: 9786253716615

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: Ankara

Baskı Sayısı

: 1. Baskı

---

Diğer

: