Sigorta muhasebesi, genel muhasebenin yöntemlerine göre sigorta şirketlerinin faaliyet konularına giren işlemlerin kaydı için gerekli özel hesapları bulunan bir uzmanlık muhasebesidir.

Sigorta şirketlerinin muhasebesinde, bir taraftan sanayi ve ticaret şirketleri tarafından da uygulanan genel nitelikli işlemlere ait muhasebe kayıtlarına yer verilirken, diğer taraftan da sigorta şirketlerine özgü sigortacılık ile ilgili işlemlerin muhasebe kayıtları yer almaktadır.
Bu çalışma sektöre yeni giren çalışanlar için bir bilgi kaynağı hem de üniversitelerin sigortacılık bölümlerinde ders kitabı olarak kullanılabilecek şekilde hazırlanmıştır.
Konu Başlıkları
Sigortacılık İle İlgili Temel Bilgiler
Sigorta Sektöründe Muhasebe Sistemi
Elementer Branşlar Muhasebesi
Hayat Branşı Muhasebesi
Hasar İşlemleri Muhasebesi
Dönem Sonu İşleri Muhasebesi
Sigorta Sektöründe Teknik Karşılıklar
Sigorta Sektöründe Finansal Tablolar

İçindekiler
Önsöz  5
İçindekiler  7
Şekiller Listesi  17
Kısaltmalar  19
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK SİGORTACILIK
1.1. SİGORTANIN TANIMI  21
1.2. SİGORTANIN ÖZELLİKLERİ  23
1.2.1. Tesadüfi Risk  24
1.2.2. Büyük Sayılar Kanunu’nun İşlerliğinin Sağlanması  24
1.2.3. Risklerin Ölçülebilir Olması  25
1.2.4. Risklerin Para Birimi ile Değerlendirilebilmesi  25
1.2.5. Risklerin Yasal Olması  26
1.3. SİGORTANIN TEMEL İLKELERİ  26
1.3.1. Sigortalanabilir Menfaat İlkesi  26
1.3.2. Azami İyi Niyet İlkesi  27
1.3.3. Tazminat İlkesi  27
1.3.4. Halefiyet İlkesi  28
1.3.5. Yakın Neden İlkesi  29
1.3.6. Rücu İlkesi  30
1.4. SİGORTA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR  31
1.4.1. Risk  31
1.4.2. Sigorta Poliçesi  31
1.4.3. Sigorta Konusu  32
1.4.4. Sigorta Süresi  32
1.4.5. Sigorta Başlangıç Tarihi  32
1.4.6. Sigortanın Sona Ermesi  32
1.4.7. Yenileme  33
1.4.8. Sigorta Bedeli  33
1.4.9. Sigorta Primi  33
1.4.10. Aşkın Sigorta  34
1.4.11. Eksik Sigorta  34
1.4.12. Çifte Sigorta  34
1.4.13. Müşterek Sigorta  34
1.4.14. Kloz  35
1.4.15. Komisyon  35
1.4.16. Genel Şartlar  35
1.4.17. Özel Şartlar  35
1.4.18. Teminat  35
1.4.19. Muafiyet  35
1.4.20. Hasar  36
1.4.21. Hasarı Önleme  36
1.4.22. Muallâk Hasar  36
1.4.23. Sigorta Eksperi  36
1.5. SİGORTANIN TARAFLARI  36
1.5.1. Sigortacı (Sigorta Şirketi)  36
1.5.2. Sigortalı  37
1.5.3. Sigorta Ettiren  37
1.5.4. Lehtar  37
1.5.5. İpotekli Alacaklı  38
1.5.6. Zarar Gören Üçüncü Şahıs  38
1.5.7. Sigorta Aracıları  38
1.5.7.1. Acenteler  38
1.5.7.2. Brokerler  39
1.5.8. Sigorta Eksperi  39
1.5.9. Aktüer  40
1.6. SİGORTA TÜRLERİ  41
1.6.1 Hayat Sigortası  41
1.6.2. Elementer (Hayat Dışı) Sigortalar  41
1.7. SİGORTA SÖZLEŞMESİ  42
1.7.1. Genel Açıklama  42
1.7.2. Sigorta Sözleşmesinin Kuruluşu  43
1.7.3. Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi  43
1.8. SİGORTA PRİMİ  44
1.8.1. Sigorta Primi Tanımı  44
1.8.2. Sigorta Primi Çeşitleri  44
1.8.2.1. Net Sigorta Primi  44
1.8.2.2. Brüt Sigorta Primi  45
1.8.3. Prim Belirlenirken Gözetilecek ilkeler  46
1.9. REASÜRANS  46
1.9.1. Reasüransın Tanımı  46
1.9.2. Reasüransın Yararları ve İşlevleri  47
1.9.2.1. Rizikonun Yayılması  47
1.9.2.2. Sigortacının İş Kabul Kapasitesinin Artması  47
1.9.2.3. Sigortacının İş Kabul Esnekliğinin Artması  47
1.9.2.4. Sigorta Şirketinin Mali Yapısının Desteklenmesi  47
1.9.2.5. Birikim Fazlasının Yol Açabileceği Doğal Afet Hasarlarının Kontrolü  48
1.9.2.6. Reasürörden Sigortacıya Teknik Bilgi Aktarımı  48
1.9.3. Reasürans Türleri  48
1.9.3.1. İhtiyari Reasürans  48
1.9.3.2. Zorunlu Reasürans  49
1.9.4. Reasüransın Uygulanması  49
1.9.4.1. Bölüşmeli Reasürans  49
1.9.4.1.1. Belirli Paylı Reasürans (Kotpar)  49
1.9.4.1.2. Aşkın Bedel Reasürans (Eksedan)  50
1.9.4.2. Bölüşmesiz Reasürans  50
1.9.4.2.1. Hasar Fazlası Reasürans (Excess of Loss)  50
1.9.4.2.2. Toplam Hasar Fazlası Reasürans (Stop Loss)  51
1.10. KOASÜRANS (KOLEKTİF SİGORTA)  51
İKİNCİ BÖLÜM
SİGORTA İŞLEMLERİNDE UYGULANAN VERGİ VE FONLAR
2.1. BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ  53
2.1.1. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Konusu  53
2.1.2. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Mükellefleri  54
2.1.3. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Açısından Özellikli İşlemler  55
2.1.3.1. Doğal Afet Sigortaları Kurumunun (DASK) İşlemleri  55
2.1.3.2. Tarım Sigortaları Havuzunun (TARSİM) İşlemleri  56
2.1.3.3. Yurt Dışında Yerleşik Sigorta Şirketlerinin Yurt İçi Teşkilatlarının İşlemleri  57
2.1.3.4. Reasürans Şirketlerinin İşlemleri  57
2.1.3.5. Bireysel Emeklilik Şirketlerinin İşlemleri  57
2.1.3.6. Sigorta Acentelerinin İşlemleri  58
2.1.4. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinde İstisnalar  59
2.1.5. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Matrahı  63
2.1.6. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Oranı  65
2.1.7. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Tarhı  66
2.1.8. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Beyan ve Ödeme Dönemleri  66
2.1.9. İptal Edilen Sigorta İşlemlerinde BSMV Uygulaması  66
2.1.9.1. Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Edilen Sigorta İşlemlerinde Matrahtan İndirim Uygulaması  67
2.1.9.2. Düzenlendiği Dönemden Sonraki Dönemlerde İptal Edilen Sigorta İşlemlerinde Mahsup Uygulaması  68
2.1.10. Sigorta Şirketleri Tarafından Sigorta Aracılarına Verilen Komisyonların BSMV Karşısındaki Durumu  69
2.2. YANGIN SİGORTASI VERGİSİ  69
2.3. GÜVENCE HESABI (GARANTİ FONU)  70
2.4. TRAFİK HİZMETLERİ GELİŞTİRME FONU (THGF)  71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE KULLANILAN DEFTER VE BELGELER
3.1. SİGORTA SEKTÖRÜNDE KULLANILAN DEFTERLER  73
3.1.1. Kanuni Defterler  73
3.1.1.1. Günlük Defter (Yevmiye Defteri)  73
3.1.1.2. Büyük Defter (Defter–i Kebir)  73
3.1.1.3. Envanter Defteri  73
3.1.2. Diğer Kanuni Defterler  74
3.1.2.1. Karar Defteri  74
3.1.2.2. Hisse Senedi Defteri  74
3.1.2.3. Banka ve Sigorta Muameleleri Defteri  74
3.1.2.4. Kayıt (Rejistro) Defteri  74
3.1.2.5. Fesih ve İptal Defteri  75
3.1.2.6. Diğer Defterler  76
3.2. SİGORTA SEKTÖRÜNDE KULLANILAN BELGELER  76
3.2.1. Sigorta Teklifnamesi  77
3.2.2. Sigorta Poliçesi  78
3.2.3. Abonman Poliçesi  82
3.2.4. Grup Sigorta Poliçesi  83
3.2.5. Geçici Sigorta Poliçesi  84
3.2.6. Temditname (Uzatma Belgesi)  85
3.2.7. Zeyilname  85
3.2.8. Teminat Belgesi  86
3.2.9. Sigorta Sertifikası  86
3.2.10. İbraname  87
3.2.11. Sigorta Komisyon Gider Belgesi  87
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE MUHASEBE SİSTEMİ
4.1. SİGORTA MUHASEBESİNİN ÖZELLİKLERİ  89
4.2. SİGORTA ŞİRKETLERİNDE KAYIT DÜZENİ  92
4.2.1. TTK ve VUK Açısından Kayıt Düzeni  92
4.2.1.1. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Kayıt Düzeni  92
4.2.1.2. Vergi Usul Kanunu’na Göre Kayıt Düzeni  93
4.2.2. Sigortacılık Faaliyetleri Açısından Kayıt Düzeni  95
4.2.2.1. Kayıt Düzeni ve Raporlama  96
4.2.2.2. Aktif Azaltıcı İşlem Yasağı  96
4.2.2.3. Mali Bünyenin Güçlendirilmesi  97
BEŞİNCİ BÖLÜM
SİGORTA MUHASEBESİ HESAP PLANI
5.1. SİGORTA MUHASEBESİNE İLİŞKİN HESAP PLANI  99
5.2. SİGORTACILIK TEK DÜZEN HESAP PLANI SINIF KODLARI  100
5.3. SİGORTACILIK TEK DÜZEN HESAP PLANININ ÖZELLİKLERİ  101
5.4. SİGORTACILIK TEK DÜZEN HESAP PLANINDA HESAP SINIFLARI  102
5.4.1. Cari Varlıklar  102
5.4.2. Cari Olmayan Varlıklar  103
5.4.3. Kısa Vadeli Yükümlülükler  104
5.4.4. Uzun Vadeli Yükümlülükler  104
5.4.5. Özsermaye  105
5.4.6. Gelir Tablosu Hesapları  105
5.4.7. Hayat Dışı Branşları Teknik Kısım Gelir Tablosu  109
5.4.8. Nazım Hesaplar  114
ALTINCI BÖLÜM
ELEMENTER BRANŞLAR MUHASEBESİ
6.1. PRİM ÜRETİMİ  115
6.1.1. Doğrudan Prim Üretimi  115
6.1.1.1. Zorunlu Trafik Sigortası Prim Üretimi  118
6.1.1.2. Kasko Sigortası Prim Üretimi  121
6.1.1.3. Yangın Sigortası Prim Üretimi  125
6.1.1.4. Diğer Elementer Branşlarda Sigorta Primi Üretimi  128
6.1.2. Dolaylı Prim Üretimi  130
6.1.2.1. Zorunlu Trafik Sigortası Prim Üretimi  132
6.1.2.2. Kasko Sigortası Prim Üretimi  136
6.1.2.3. Yangın Sigortası Prim Üretimi  138
6.1.2.4. Diğer Elementer Branşlarda Sigorta Primi Üretimi  141
6.2. POLİÇE İPTALİ  143
6.2.1. Doğrudan Üretilen Poliçe İptali  144
6.2.1.1. Elementer (Hayat Dışı) Branşlarda Poliçe İptali  144
6.2.2. Dolaylı Üretilen Poliçe İptali  146
6.2.2.1. Elementer (Hayat Dışı) Branşlarda Poliçe İptali  146
6.3. REASÜRANS İŞLEMLERİ  149
6.3.1. Verilen Reasürans (Sedan) Muhasebesi  150
6.3.1.1. Prim Üretimi  150
6.3.1.2. Komisyon Bedeli  151
6.3.1.3. Tazminat Bedeli  152
6.3.2. Alınan Reasürans (Reasürör) Muhasebesi  153
6.3.2.1. Prim Üretimi  153
6.3.2.2. Komisyon Bedeli  154
6.3.2.3. Tazminat Bedeli  155
6.4. KOASÜRANS İŞLEMLERİ  155
6.4.1. Poliçeyi Düzenleyen Şirket (Jeran) Açısından Muhasebe İşlemleri  155
6.4.1.1. Sigorta Primlerinin Tahakkuku ve Tahsili  155
6.4.1.2. Tazminat Ödemeleri  157
6.4.2. Poliçeye Ortak Olan Şirket (Koasürör) Açısından Muhasebe İşlemleri  159
6.4.2.1. Sigorta Primlerinin Tahakkuku ve Tahsili  159
6.4.2.2. Tazminat Ödemeleri  160
YEDİNCİ BÖLÜM
HAYAT BRANŞI MUHASEBESİ
7.1. HAYAT BRANŞI HAKKINDA GENEL BİLGİ  163
7.2. HAYAT BRANŞINDA SİGORTA PRİMİ ÜRETİMİ  165
7.2.1. Doğrudan Prim Üretimi  165
7.2.1.1. Tahsilat Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi  165
7.2.1.2. Tahakkuk Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi  166
7.2.1.2.1. Aylık Tahakkuk Yapılması  166
7.2.1.2.2. Yıllık Tahakkuk Yapılması  167
7.2.2. Dolaylı Prim Üretimi  169
7.2.2.1. Tahsilat Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi  169
7.2.2.2. Tahakkuk Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi  171
7.2.2.2.1. Aylık Tahakkuk Yapılması  171
7.2.2.2.2. Yıllık Tahakkuk Yapılması  174
7.3. HAYAT BIRANŞINDA POLİÇE İPTALİ  177
7.3.1. Genel Açıklama  177
7.3.2. Doğrudan Üretilen Poliçe İptali  178
7.3.2.1. Normal İptal  178
7.3.2.2. Mebdeinden İptal  180
7.3.2.2.1. Prim Üretimleri Tahsil Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali  180
7.3.2.2.2. Prim Üretimleri Tahakkuk Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali  181
7.3.3. Dolaylı Üretilen Poliçe İptali  182
7.3.3.1. Prim Üretimleri Tahsil Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali  182
7.3.3.2. Prim Üretimleri Tahakkuk Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali  183
7.4. HAYAT BRANŞINDA TAZMİNAT ÖDEMESİ  184
SEKİZİNCİ BÖLÜM
HASAR İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
8.1. HASAR ÖDEME İŞLEMLERİ  187
8.1.1. Hasar Ödemesinin Yapılması  187
8.1.2. Ekspertiz Ücretinin Ödenmesi  189
8.2. SOVTAJ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ  190
8.2.1. Hasarlı Malın Sigortalıda Kalması  192
8.2.2. Hasarlı Malın Sigorta Şirketinde Kalması  193
8.3. RÜCU İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ  195
8.3.1. Sigorta Şirketinin Yaptığı Rücu İşlemleri (Rücu Tahsilatı)  196
8.3.2. Sigorta Şirketine Yapılan Rücu İşlemleri (Rücu Ödemeleri)  200
DOKUZUNCU BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE TEKNİK KARŞILIKLAR
9.1. GENEL AÇIKLAMA  201
9.2. KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI  202
9.2.1. Gün Esasına Göre Kazanılmamış Primler Karşılığı  202
9.2.2. Götürü Hesaplama Yöntemine Göre Kazanılmamış Primler Karşılığı  205
9.2.2.1. Bir/Sekiz (1/8) Sistemi  205
9.2.2.2. Bir/Yirmi Dört (1/24) Sistemi  205
9.3. DEVAM EDEN RİSKLER KARŞILIĞI  207
9.4. MUALLAK HASAR KARŞILIĞI  208
9.5. DENGELEME KARŞILIĞI  210
9.6. AKTÜERYAL MATEMATİK KARŞILIĞI  210
9.7. İKRAMİYE VE İNDİRİMLER KARŞILIĞI  212
ONUNCU BÖLÜM
DÖNEM SONU İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
10.1. PRİM ÜRETİMİ VE PRİM İPTALİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ  213
10.1.1. Prim Üretimlerinin Dönem Sonu İşlemleri  213
10.1.2. Prim İptallerinin Dönem Sonu İşlemleri  213
10.2. KOMİSYON GİDERLERİ VE HASAR ÖDEMELERİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ  214
10.2.1. Komisyon Giderlerinin Dönem Sonu İşlemleri  214
10.2.2. Hasar Ödemelerinin Dönem Sonu İşlemleri  215
10.3. AKTARILAN YATIRIM GELİRLERİ  215
ONBİRİNCİ BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE FİNANSAL TABLOLAR
11.1. GENEL AÇIKLAMA  217
11.2. FİNANSAL TABLOLAR  218
11.2.1. Bilanço  218
11.2.2. Gelir Tablosu  219
11.2.3. Nakit Akış Tablosu  220
11.2.4. Özsermaye Değişim Tablosu  220
11.2.5. Kâr Dağıtım Tablosu  220
11.3. YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUĞU  221
11.4. FİNANSAL RAPORLARIN YETKİLİ KİŞİLERCE İMZALANMASI  221
11.5. FİNANSAL RAPORLARIN SUNUMU VE YAYIMI  221
11.6. FİNANSAL TABLOLARIN YENİDEN YAYIMLANMASI  222
11.7. FİNANSAL TABLOLARIN FORMATLARI  223
11.7.1. Bilanço  223
11.7.2. Gelir Tablosu  238
11.7.3. Özsermaye Değişim Tablosu  245
11.7.4. Nakit Akış Tablosu  246
11.7.5. Kâr Dağıtım Tablosu  247
Kaynakça  249
Kavram Dizini  253

Barkod

: 9789750265839

Yayınevi

: Seçkin Yayıncılık

---

ISBN

: 9789750265839

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: Ankara

Baskı Sayısı

: 1. Baskı

---

Diğer

: -Türkiye'de Sigorta Muhasebesi
-UFRS ile Ulusal Sigorta Uygulamaları Arasındaki Farklılıklar