Ödemek ya da ödememek: Son yıllarda vergi uyumu (tax compliance) literatüründeki temel soru değişmiştir. Günümüzde "insanlar neden vergi kaçırır?" sorusunun yerini "insanlar neden vergi öder?" sorusu almıştır. Artık verginin ödenmesi konusuna sadece devletin denetim ve cezai yaptırımları gibi caydırıcı yöntemlerle yaklaşmak yerine, sosyal psikolojik unsurların da vergi uyumu sorununun çözümünde kullanılması gerçeği ortaya çıkmıştır. Bu noktada vergi etiği ve vergi psikolojisi kavramları kullanılarak vergi yükümlülerinin vergi ödeme davranışında bulunurken ne tür bir içsel motivasyonla hareket ettiği daha iyi anlaşılabilir.
İlk üç baskının tükenmesi üzerine, güncellenmiş dördüncü baskısını yapan kitap, maliye bölümlerinde okutulmakta olan "Vergi Psikolojisi" dersine uygun olarak hazırlanmıştır. Kitap, vergi yükümlülerinin etik ve psikolojik süreçlerini inceleyerek birey ve devlet arasındaki psikolojik vergi sözleşmesinde tarafların birbirlerine olan tutum ve davranışlarının analizini yaparak, optimal vergi uyumunun nasıl sağlanacağına ilişkin önerilerde de bulunmaktadır.
Kitap, lisans ve yüksek lisans seviyesindeki öğrencilere olduğu kadar, anlatım dilinin basit ve sade oluşu nedeni ile konunun uygulamasında yer alan Maliye Bakanlığı ile vergi yükümlülerine de hitap etmektedir.
Konu Başlıkları
Vergi Uyumunun Teorik ve Davranışsal Açıdan İncelenmesi
Vergi Uyumu ve Disiplinlerarası İlişkiler
Vergi Uyumunu Açıklamada Kullanılan Yaklaşımlar
Etik ve Vergi Etiği: Vergi Uyumunun Etik Açıdan İncelenmesi
Vergi Etiğine İlişkin Başlıca Yaklaşımlar
Dünya'daki Vergi Etiği Araştırmaları: Ülke Örnekleri
Vergi Etiğini Belirleyen Faktörler: Vergi Etiği Bileşenlerinin Analizi
Psikolojik, Sosyolojik, Kurumsal, Politik ve Demografik Bileşenler

İçindekiler
Dördüncü Baskının Önsözü  5
Üçüncü Baskının Önsözü  7
İkinci Baskının Önsözü  9
Birinci Baskının Önsözü  11
Tablolar Listesi  19
Şekiller Listesi  21
Kısaltmalar Listesi  23
Giriş  25
Birinci Bölüm
VERGİ UYUMUNUN TEORİK VE
DAVRANIŞSAL AÇIDAN İNCELENMESİ
1.1. VERGİ UYUMU KAVRAMI: TEORİK ÇERÇEVE VE KAPSAMI  29
1.2. VERGİ UYUMU VE DİSİPLİNLERARASI İLİŞKİLERİ  35
1.2.1. Davranışsal Ekonomi ve Vergi Uyumu  35
1.2.2. Bilişsel Psikoloji ve Vergi Uyumu  39
1.2.3. Sosyal Psikoloji ve Vergi Uyumu  40
1.2.4. Hukuk ve Vergi Uyumu  41
1.2.5. Etik ve Vergi Uyumu  42
1.3. TARİHSEL BOYUTUYLA VERGİ UYUMU  43
1.4. VERGİ UYUMUNU AÇIKLAMADA KULLANILAN YAKLAŞIMLAR  45
1.4.1. Klasik Yaklaşım (Allingham–Sandmo Modeli / Rasyonel Beklentiler Teorisi)  46
1.4.1.1. Klasik Yaklaşımın Eleştirisi  51
1.4.2. Sosyal–Psikolojik Yaklaşım (Ahlaki Duygular Teorisi / Tutumsal Model)  53
1.4.3. Mali Bağlantı (Mali Değişim) ve Optimal Vergi Uyumu Yaklaşımı  57
1.4.3.1. Mali Bağlantı (Fiscal Connection) Kavramı ve Vergi Uyumu Açısından Önemi  59
1.4.3.2. Optimal Vergi Uyumu  63
1.4.3.2.1. Kamusal Kaynakların Tahsisinde Etkinlik Sorunu ve Vergi Uyumu  64
1.4.3.2.2. Ekonomik Rasyonalite Açısından Vergi Uyumu  66
1.4.3.2.3. Yeniden Dağıtım (Redistribution) Politikaları ve Vergi Uyumu  68
1.5. DAVRANIŞSAL BOYUTLARIYLA VERGİ UYUMU  73
1.5.1. Vergi Yükümlüsü Açısından Uyma Davranışı ve Analizi  73
1.5.2. Vergi Uyumu: Davranış Şekilleri  75
1.5.2.1. Vergi İtaati  77
1.5.2.2. Vergi ile Özdeşleşme  79
1.5.2.3. Verginin İçselleştirilmesi  81
1.5.2.4. Verginin İçselleştirilmesi ve Vergi İtaati İlişkisi  84
1.5.2.5. Verginin İçselleştirilmesi Süreci  85
1.5.3. Vergi Uyumsuzluğu: Davranış Şekilleri  87
1.5.3.1. Vergiye Karşı Bağımsız (Pasif) Tepki (Normdan Bağımsız Davranış)  87
1.5.3.2. Vergiye Karşı Ters (Aktif) Tepki (Norma Bağımlı Davranış)  89
1.5.4. Vergi Uyumu ve Uyumsuzluğu Sonucu Oluşan Vergi Yükümlüsü Tipleri  90
1.5.5. Vergi Uyumuna İlişkin Davranış Bozuklukları  91
1.5.5.1. Çoğulcu Bilgisizlik (Pluralistic ignorance) ve Vergi Uyumu Açısından Analizi  91
1.5.5.2. Bilişsel Çelişki (Cognitive Dissonance) ve Vergi Uyumu Açısından Analizi  93
İkinci Bölüm
ETİK VE VERGİ ETİĞİ: VERGİ UYUMUNUN
ETİK AÇIDAN İNCELENMESİ
2.1. VERGİ ETİĞİ: KAPSAM VE ÖNEMİ  99
2.1.1. Etik Kavramı ve Önemi  99
2.1.2. Vergi Etiği Kavramı: Teorik Çerçeve ve Önemi  103
2.1.3. Vergi Etiği–Genel Etik İlişkisi (Verginin Pozitif Gerçekliği ve Etiğin Normatif İçeriği)  107
2.1.4. Vergi Etiği: Tarihsel Perspektif  114
2.2. VERGİ ETİĞİNİN OLUŞMASI  115
2.2.1. Motivasyonel Süreç: Tutum ve Davranışlara Giden Süreç  115
2.2.1.1. İçsel Motivasyon  119
2.2.1.2. Dışsal Müdahaleler ve İçsel Motivasyon Üzerindeki Etkisi  120
2.3. VERGİ ETİĞİNE İLİŞKİN BAŞLICA YAKLAŞIMLAR: VERGİ YÜKÜMLÜSÜ VE ETİK TUTUMU  122
2.3.1. Deontolojik Yaklaşım  122
2.3.1.1. Ödev ve Sorumluluk Etiği: Kant Etiği Yaklaşımı  123
2.3.1.2. Değerler Yaklaşımı  127
2.3.1.3. Adalet Yaklaşımı  130
2.3.2. Teleolojik Yaklaşım  131
2.3.2.1. Bireyci Yaklaşım  132
2.3.2.2. Faydacı Yaklaşım  133
2.3.2.3. Makyavelyen (Machiavellien) Yaklaşım  134
2.4. DÜNYA'DAKİ VERGİ ETİĞİ ARAŞTIRMALARI: ÜLKE ÖRNEKLERİ  136
2.4.1. OECD'ye Üye Ülkelerde Vergi Etiği Dereceleri  136
2.4.2. Asya Ülkelerindeki Vergi Etiği Dereceleri  137
2.4.3. Geçiş Ekonomilerinde Vergi Etiği Dereceleri  138
2.4.4. Latin Amerika Ülkelerinde Vergi Etiği  140
Üçüncü Bölüm
VERGİ ETİĞİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER:
VERGİ ETİĞİ BİLEŞENLERİNİN ANALİZİ
3.1. PSİKOLOJİK VE SOSYOLOJİK BİLEŞENLER  141
3.1.1. Vergilemenin Psikolojik Sınırı  142
3.1.2. Vergilemenin Psikolojik Sınırının Tespitinde Kullanılan Kavramlar  144
3.1.2.1. Objektif Vergi Yükü  145
3.1.2.2. Subjektif (Psikolojik) Vergi Yükü  145
3.1.2.3. Net Subjektif (Psikolojik) Vergi Yükü  146
3.1.2.4. Vergi Yükünün Yanlış Algılanması: Mali Aldanma (Fiscal Illusion)  148
3.1.3. Sosyolojik Faktörler (Mali Sosyoloji) ve Vergi Etiği  149
3.2. MALİ VE EKONOMİK BİLEŞENLER  151
3.2.1. Vergilemenin Mali Sınırı (Vergi Optimumu)  151
3.2.2. Vergilemenin Ekonomik Sınırı  153
3.2.2.1. Vergi Oranları ve Vergi Etiği  154
3.2.2.2. Vergi Ceza Oranları ve Vergi Etiği  156
3.2.2.3. Gelir Seviyesi /Ekonomik Durum ve Vergi Etiği  157
3.2.2.4. Makro Ekonomik Belirleyenler ve Vergi Etiği  159
3.2.2.5. Para Sevgisi ve Vergi Etiği  161
3.2.2.6. Kayıtdışı Ekonomi ve Vergi Etiği  162
3.3. SOSYAL SERMAYE BİLEŞENLERİ  169
3.3.1. Sosyal Normlar ve Vergi Etiği  171
3.3.1.1. Karşılıklılık İlişkisi ve Vergi Etiği  175
3.3.1.1.1. Pozitif ve Negatif Karşılıklılık  176
3.3.1.1.2. Dikey ve Yatay Karşılıklılık  177
3.3.1.2. Karşılıklılık İlişkisinin (Teorisinin) Değerlendirilmesi  177
3.3.1.3. Vergi Etiği Açısından Sosyal Normların Yaptırımları  180
3.3.1.3.1. Suçluluk ve Utanma Duygusu  180
3.3.1.3.2. Görev ve Korku (Yakalanma) Duygusu  184
3.3.2. Vergi Adaleti ve Vergi Etiği  184
3.3.2.1. Dikey–Yatay Adalet Algısı ve Vergi Etiği  186
3.3.2.2. Dağıtıcı Adalet Algısı ve Vergi Etiği  189
3.3.2.3. Prosedürel (Yöntem) Adalet Algısı ve Vergi Etiği  190
3.3.2.4. Cezalandırıcı Adalet Algısı ve Vergi Etiği  194
3.3.3. Psikolojik Sözleşme–Güven ve Vergi Etiği  195
3.3.3.1. Psikolojik Vergi Sözleşmesi  196
3.3.3.2. Vergi Etiğinin Oluşmasında Güven Faktörü ve Analizi  199
3.3.3.3. Güven Çeşitleri ve Vergi Etiği Açısından Analizi  201
3.3.3.3.1. Etik / Genelleştirilmiş Güven ve Vergi Etiği Açısından Analizi  202
3.3.3.3.2. Stratejik Güven ve Vergi Etiği Açısından Analizi  204
3.3.3.3.3. Kurumsal Güven ve Vergi Etiği Açısından Analizi  206
3.3.3.4. Güven Ağları: Birey–Devlet İlişkisi Açısından Vergi Etiği  208
3.3.4. Vergi Kültürü ve Vergi Etiği  212
3.3.4.1. Kültür Kavramı: Teorik Çerçeve ve Genel Özellikleri  212
3.3.4.2. Kültür–Etik İlişkisi  214
3.3.4.3. Vergi ve Kültür: Vergi Kültürü  215
3.3.4.4. Vergi Kültürü Modelleri  217
3.3.4.4.1. Basitleştirilmiş Model (Schumpeter Modeli)  217
3.3.4.4.2. Genişletilmiş Model  218
3.3.4.5. Vergi Kültürü–Vergi Etiği İlişkisi  219
3.3.4.6. Vergi Kültürü–Vergi Etiği İlişkisi: Ülkelerarası Değerlendirmeler  220
3.3.5. Din ve Vergi Etiği  228
3.3.5.1. Din Olgusu ve Birey–Toplum Üzerindeki Etkileri  228
3.3.5.2. Vergi Etiğinin Oluşmasında Din Faktörünün Etkisi  229
3.3.5.3. Farklı Dinlerde Vergi Etiği: Dünya Örnekleri  231
3.3.6. Ulusal Gurur ve Vergi Etiği  236
3.4. POLİTİK BİLEŞENLER  237
3.4.1. Vergilerin Siyasal Sınırı ve Vergi Etiği  237
3.4.2. Siyasal Güven ve Vergi Etiği  240
3.4.3. Kamu Etiği ve Vergi Etiği  241
3.4.4. Demokrasi Kültürü ve Vergi Etiği  242
3.4.5. Siyasal (Politik) Karar Alma Sürecine Katılım: Asimetrik Enformasyon Sorunları ve Vergi Etiği  245
3.5. KURUMSAL VE YÖNETİMSEL BİLEŞENLER  247
3.5.1. Vergi(leme) Etiği  248
3.5.2. Merkeziyetçi ve Adem–i Merkeziyetçi Yönetim Yapıları ve Vergi Etiği  249
3.5.3. Vergi Bürokrasisi: Vergi Sisteminin Karmaşıklığı ve Vergi Etiği  250
3.5.4. Vergi İdarelerinin Kalitesi–Etkinliği ve Vergi Etiği  255
3.5.5. Vergi Uyum Politikaları ve Vergi Etiği  256
3.5.6. Vergi Afları ve Vergi Etiği  258
3.5.7. Vergi Denetiminin Etkinliği ve Vergi Etiği  261
3.5.8. Genel Yolsuzluk Algısı, Vergisel Yolsuzluklar ve Vergi Etiği  264
3.6. DEMOGRAFİK BİLEŞENLER  269
3.6.1. Yaş Faktörü ve Vergi Etiği  269
3.6.2. Medeni Durum ve Vergi Etiği  271
3.6.3. Cinsiyet Faktörü ve Vergi Etiği  272
3.6.4. Meslek ve Vergi Etiği  273
3.6.5. Eğitim Durumu ve Vergi Etiği  274
Sonuç ve Öneriler  277
Kaynakça  287
Kavramlar Dizini  305

Barkod

: 9789750273124

Yayınevi

: Seçkin Yayıncılık

---

ISBN

: 9789750273124

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: Ankara

Baskı Sayısı

: 4. Baskı

---

Diğer

: