Vergi Kaçakçılığı Suçu ve Yargılama Usulü
Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suçu

Vergilendirme yetkisi, devletin ülkesi üzerindeki egemenliğine bağlı olarak vergi alma konusunda sahip olduğu hukuksal ve fiilî güçten kaynaklanmaktadır. Kamu hizmetlerinin görülmesi için gereksinim duyulan mali kaynakların sağlanması amacıyla kullanılan vergilendirme yetkisi dar anlamda, devletin kamu gelirlerinden sadece vergi koymaya ilişkin yetkisini; geniş anlamda ise çağdaş devletin güvenlik, adalet ve eğitim gibi geleneksel görevlerinin yerine getirilmesinin yanında ekonomik, sosyal, kültürel ve diğer alanlara katkısının gerektirdiği giderleri karşılamak için gerçek ve tüzel kişilere getirdiği her türlü mali yükümlülüğe ilişkin yetkisini kapsamaktadır. Bu yetkiye dayanılarak kamu giderlerini karşılamak amacıyla alınan vergi, Anayasa'nın 73. maddesine göre gerçek ve tüzel kişilerin -yasalarla belirlenmek koşuluyla- mali güçlerine göre yerine getirmek zorunda olduğu bir yükümlülüktür. Devlet, bu yolla kamu giderlerini karşılamak için veya mali politikasının gereği olarak piyasa ekonomisinden bütçeye gelir aktarmaktadır (AYM, E.1997/62, K.1998/52, 16/9/1998).
Günümüzde kamu gelirlerinin önemli kısmı devletin egemenlik hakkına dayalı olarak tahsil edilen vergilerden oluşmaktadır. Devlet üstlenmiş olduğu fonksiyonları ifa etmek üzere kimi zaman mal ve hizmet üretir, kimi zaman da sosyo-ekonomik politikalar yürütür. Devletin gereken ürettiği mal ve hizmetleri finanse etmek gerekse sosyo-ekonomik politikalara işlerlik kazandırmak için kullanacağı mali araçların başında vergi yer alır. Vergi devlet için önemli bir araç iken, mükellef için de önemli bir külfettir. O nedenle mükellef her zaman vergi yükünü azalmak eğilimdedir. Kimi zaman mevzuat sınırları içinde kalarak, yani vergiyi doğuran olaya izin vermeyerek ya da bir takım vergisel kolaylıklardan yararlanarak vergi yükünü azaltmak iken (ki buna vergiden kaçınma denir), kimi zaman da vergiyi doğuran olay gerçekleştikten sonra yasa dışı bir takım yollara tevessül ederek vergi yükün azaltmaya (ki buna vergi kaçakçılığı denir) çalışmaktadır. Buna karşı da devlet vergi alacağını güvence altına almak üzere idari ve adli müeyyidelere başvurmaktadır. Bu müeyyidelerin amacı başta hazine yararı korumak üzere kamu düzeni inşa etmektir.
Konu Başlıkları
Vergi Suçları
Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge
Vergi Suçlarına Karşı Adli Yargı Yolu
Adli Yargı Kararlarına Karşı Kanun Yolu
Çalışmada mükellefin vergi yükünü azaltmak amacıyla başvurduğu ve Vergi Usul Kanunun’da “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlığı altında yer alan seçimlik fiilerden sahte veya muhteviyatı itibariyle belge düzenlemek ve kullanmak suçları ele alınmış, konu akedemik boyutu ile birlikte idari ve yargısal bakış açısıyla incelenmiştir. Konun teorik yanı ile birlikte pratikte yaşanan sorunlara da katkı sağlaması amaçlanmıştır.

Vergi Kaçakçılığı Suçu ve Yargılama Usulü Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suçu

Vergi Kaçakçılığı Suçu ve Yargılama Usulü
Sahte Belge ve Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Suçu

BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİ SUÇLARI

I. SUÇ KAVRAMI ...........................................................................................21
A. TANIM....................................................................................................... 21
B. SUÇ VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ............................................................ 22
C. SUÇUN UNSURLARI................................................................................... 26
1. Kanuni Unsur (Tipiklik Unsuru) .......................................................... 26
2. Maddi Unsur ...................................................................................... 28
a. Harekete Göre Suçlar .................................................................. 29
(1) Hareketin Belli Olmasına Göre Suçlar................................... 29
(a) Serbest Hareketli Suçlar................................................. 29
(b) Bağlı Hareketli Suçlar ..................................................... 29
(c) Seçimlik hareketli suçlar ................................................ 30
(2) Hareketin Şekline Göre Suçlar .............................................. 31
(a) İcrai Hareketli Suçlar...................................................... 31
(b) İhmali Hareketli Suçlar................................................... 31
(3) Hareketin Sayısına Göre Suçlar............................................. 32
(a) Tek Hareketli Suçlar ....................................................... 32
(b) Birden Fazla Hareketli Suçlar ......................................... 33
(c) İtiyadi Suçlar .................................................................. 33
b. Neticeye Göre Suçlar................................................................... 33
(1) Neticenin Devamlı Olup Olmamasına Göre Suçlar ............... 33
(a) Mütemadi (Kesintisiz) Suçlar ......................................... 33
(b) Ani (Kesintili) Suçlar ....................................................... 34
(2) Neticenin Beliriş Şekline Göre Suçlar.................................... 34

12 İçindekiler
(a) Maddi Suç...................................................................... 34
(b) Şekli Suç......................................................................... 35
(3) Neticenin Yarattığı Etkiye Göre Suçlar ................................. 35
(a) Tehlike Suçu................................................................... 35
(b) Zarar Suçu...................................................................... 36
(4) Neticenin Sayısına Göre Suçlar............................................. 37
(a) Basit Hareketli Suç......................................................... 37
(b) Zincirleme (Müteselsil) Suç............................................ 37
(5) Neticenin Gerçekleşip Gerçekleşmemesine Göre
Suçlar.................................................................................... 40
(a) Tamamlanmış Suçlar ..................................................... 40
(b) Tamamlanmamış Suçlar ................................................ 40
3. Manevi Unsur .................................................................................... 42
4. Hukuka Aykırılık Unsuru..................................................................... 45
II. VERGİ SUÇU ..............................................................................................46
A. VERGİ SUÇU TANIMI................................................................................. 46
B. VERGİ SUÇU TÜRLERİ................................................................................ 48
1. KAÇAKÇILIK SUÇU .............................................................................. 49
a. Kaçakçılık Suçunun Tanımı .......................................................... 49
b. Kaçakçılık Suçunun Faili............................................................... 50
c. Kaçakçılık Suçunun Unsurları ...................................................... 52
(1) Kanuni Unsur........................................................................ 52
(2) Maddi Unsur......................................................................... 53
(3) Manevi Unsur....................................................................... 59
d. Kaçakçılık Suçu Oluşturan Fiiler .................................................. 66
(1) Birinci Grup Fiiller ve Cezası ................................................. 66
(2) İkinci Grup Fiiller ve Cezası................................................... 67
(3) Üçüncü Grup Fiiller............................................................... 67
(4) Dördüncü Grup Fiiller........................................................... 68
e. Kaçakçılık Suçunun Cezası........................................................... 69
2. VERGİ MAHREMİYETİNİN İHLALİ SUÇU.............................................. 73
a. Vergi Mahremiyetinin İhlali Tanımı............................................. 73
b. Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçunun Faili .................................. 74

İçindekiler 13
c. Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçunun Unsurları .......................... 75
(1) Kanuni Unsur ........................................................................ 75
(2) Maddi Unsur......................................................................... 76
(3) Manevi Unsur ....................................................................... 78
(4) Hukuka Aykırılık Unsuru ....................................................... 79
d. Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçunun Cezası ............................... 80
3. MÜKELLEFLERİN ÖZEL İŞLERİNİ YAPMA SUÇU ................................... 82
a. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunun Tanımı..................... 82
b. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunun Faili ......................... 83
c. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunun Unsurları ................. 83
(1) Kanuni Unsur ........................................................................ 83
(2) Maddi Unsur......................................................................... 84
(3) Manevi Unsur ....................................................................... 85
d. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunun Cezası...................... 85

İKİNCİ BÖLÜM

SAHTE BELGE VE MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE
I. GENEL AÇIKLAMA......................................................................................89
II. BELGE KAVRAMI VE UNSURLARI................................................................90
A. GENEL ANLAMDA BELGE .......................................................................... 90
1. Tanım ................................................................................................. 90
2. Belgenin Unsurları.............................................................................. 92
a. Yazılı Olması ................................................................................ 92
b. Anlaşılabilir ve Hukuki Değer Taşıyan Bir İçeriğe Sahip
Olması ......................................................................................... 95
c. Düzenleyenin Belli Olması........................................................... 95
d. Taşınabilir Olması ........................................................................ 96
3. Nüsha ve Suret Kavramı..................................................................... 96
B. TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE BELGE ................................................. 97
C. TÜRK CEZA KANUNUNA GÖRE BELGE....................................................... 98
D. VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE BELGE ..................................................... 99
III. SAHTE BELGE VE BELGEDE SAHTECİLİK..................................................... 100
A. TANIM..................................................................................................... 100
1. Türk Ceza Kanununa Göre Sahte Belge............................................ 100

14 İçindekiler
2. Vergi Usul Kanuna Göre Sahte Belge............................................... 103
3. Vergi Usul Kanuna Göre Sahte Belge ile Türk Ceza Kanununa
Göre Sahte Belgenin Karşılaştırılması .............................................. 107
IV. SAHTE BELGE DÜZENLEME VE KULLANMA SUÇU ......................................120
A. TANIM..................................................................................................... 120
B. SUÇUN FAİLİ ........................................................................................... 121
C. UNSURLARI ............................................................................................. 126
1. Kanuni Unsur ................................................................................... 126
2. Maddi Unsur .................................................................................... 127
3. Manevi Unsur .................................................................................. 130
D. CEZASI..................................................................................................... 138
1. İdari Para Cezası............................................................................... 138
a. Özel Usulsüzlük Cezası .............................................................. 138
b. Vergi Ziyaı Cezası....................................................................... 140
2. Hürriyeti Bağlayıcı Cezası ve İçtima ................................................. 146
V. MUHTEVİYATI YANILTICI BELGE DÜZENLEME VE KULLANMA SUÇU ..........157
A. TANIM VE KARŞILAŞTIRMA..................................................................... 157
1. Tanım ............................................................................................... 157
2. Sahte Belge ile Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belgenin
Karşılaştırılması................................................................................ 159
B. FAİL......................................................................................................... 161
C. UNSURLARI ............................................................................................. 162
1. Kanuni Unsur ................................................................................... 162
2. Maddi Unsur .................................................................................... 162
3. Manevi Unsur .................................................................................. 164
D. CEZASI..................................................................................................... 165
VI. İSPAT YÜKÜ, ARAÇLAR VE YÖNTEMLERİ...................................................167
A. İSPAT YÜKÜ............................................................................................. 167
B. İSPAT YÖNTEMLERİ................................................................................. 171
1. Mal Hareketleri ve Hizmet İfası ....................................................... 171
2. Finansman Hareketleri..................................................................... 173
3. Miktar Yaklaşımı .............................................................................. 175
4. Karine Usulü..................................................................................... 176

İçindekiler 15
EK: KONUYA İLİŞKİN UZMAN GÖRÜŞ ÖRNEĞİ ............................................... 180
VII. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR ve SERBEST MUHASEBECİ MALİ
MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUKLARI ...................................... 202
A. MESLEK MENSUPLARININ GÖREVLERİ.................................................... 202
B. MESLEK MENSUPLARININ SORUMLULUK KAPSAMI ............................... 202
1. Mali Sorumluluk............................................................................... 202
2. Disiplin Sorumluluğu ........................................................................ 209
C. MESLEK MENSUBUNUN SORUMLULUĞU İÇİN KASIT UNSURUNUN
VARLIĞI ................................................................................................... 212
D. SORUMLULUĞUN BAŞLANGIÇ ZAMANI.................................................. 213
E. SORUMLULUK KAPSAMINDA MESLEK MENSUBUNUN TAKİBİ ............... 215
E. MESLEK MENSUPLARINDA İŞTİRAK DURUMU........................................ 216
F. SORUMLULUK VE İŞTİRAK FARKI ............................................................ 219
G. MESLEK MENSUPLARINA YÖNELİK SORUMLULUK YÜKÜ VE
ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ .................................................................................. 223
EK: UZMAN GÖRÜŞÜ ÖRNEĞİ ....................................................................... 225
VIII. ÖZEL ESASLARA TABİ MÜKELLEF STATÜSÜNE ALINMA ............................. 240
A. TANIM VE AMAÇ..................................................................................... 240
B. ÖZEL ESASLARA TABİ MÜKELLEFLER....................................................... 242
C. ÖZEL ESASLAR KAPSAMINDA DÜZENLENEN RAPORLAR......................... 244
1. Olumlu Rapor................................................................................... 244
2. Olumsuz Rapor................................................................................. 245
D. ÖZEL ESASA ALINMA SÜRECİ .................................................................. 246
1. Özel Esasa Alınacak Mükelleflerin Tespiti ........................................ 246
a. Sahte Belge Düzenledikleri veya Kullandıkları Hususunda
Haklarında Tespit Bulunanlar .................................................... 246
(1) Sahte Belge Düzenleme Tespiti .......................................... 248
(2) Sahte Belge Kullanma Tespiti ............................................. 250
b. Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenledikleri veya
Kullandıkları Hususunda Haklarında Tespit Bulunanlar............. 251
(1) Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme
Tespiti ................................................................................. 252
(2) Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge
Kullanma Tespiti ................................................................. 253

16 İçindekiler

c. Haklarında Sahte Belge Düzenleme ya da Kullanma
Hususunda Olumsuz Rapor Bulunanlar..................................... 254
(1) Haklarında Sahte Belge Düzenleme Hususunda
Olumsuz Rapor Bulunanlar................................................. 254
(2) Haklarında Sahte Belge Kullandıkları Hususunda
Olumsuz Rapor Bulunanlar................................................. 254
d. Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge
Düzenledikleri veya Kullandıkları Hususunda Olumsuz
Rapor Bulunanlar ...................................................................... 256
(1) Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge
Düzenleme Raporu Bulunanlar .......................................... 256
(2) Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge
Kullanma Raporu Bulunanlar ............................................. 257
e. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis
Ettirilmesi.................................................................................. 257
(1) Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis
Ettirenler ............................................................................ 257
(2) Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis
Ettirenlere Mal Teslimi ve Hizmet İfasında Bulunanlar ...... 259
2. Özel Esaslara Alınma İşlemleri ......................................................... 260
E. ÖZEL ESASLARA TABİ MÜKELLEFLERİN İADE TALEPLERİ......................... 262
1. Hakkında Olumsuz Rapor Bulunan Mükellefler ............................... 262
a. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Düzenleme Raporu Bulunanların İade Talepleri.............. 263
b. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Kullanma Raporu Bulunanların İade Talepleri................. 264
2. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Düzenleme veya Kullanma Tespiti Bulunan Mükelleflerin
İade Talepleri ................................................................................... 264
a. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Düzenlediği Konusunda Tespit Bulunanlar...................... 265
b. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Kullandığı Konusunda Tespit Bulunanlar......................... 266
F. ÖZEL ESASTAN GENEL ESASLARA DÖNÜŞ SÜRECİ .................................. 266
1. Hakkında Olumsuz Rapor Bulunan Mükellefler ............................... 267
a. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Düzenleme Raporu Bulunanlarının Genel Esaslara
Dönüşü...................................................................................... 267

İçindekiler 17
b. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Kulanma Raporu Bulunanlarının Genel Esaslara
Dönüşü ...................................................................................... 269
a. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlarının Genel Esaslara
Dönüşü ...................................................................................... 271
b. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı
Belge Kullandığı Konusunda Tespit Bulunanlar ......................... 272
G. MÜKELLEFİN SAVUNMA VE İSPAT HAKKI ............................................... 273
H. ÖZEL ESASLARDA BAZI ÖZELLİKLİ DURUMLAR........................................ 275
1. Mükellefin Adresinde Bulunmaması................................................ 275
2. Mükellefin Defter ve Belge İbraz Etmemesi..................................... 276
3. Mükellefin Beyanname Vermemesi................................................. 278
4. İhtiyati Tahakkuk veya İhtiyati Haciz Uygulanan Mükellefler .......... 278
J. ÖZEL ESASLARDAN ÇIKIŞ YAZISI .............................................................. 279
J. ÖZEL MÜKELLEF STATÜSÜNE ALINMANIN HUKUKİ ANALİZİ .................. 280
K. ÖZEL ESASLARA İLİŞKİN MAHKEME KARARI .............................................. 283

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

VERGİ SUÇLARINA KARŞI ADLİ YARGI YOLU

I. GENEL AÇIKLAMA.................................................................................... 287
II. CEZA DAVASININ AÇILMA SÜRECİ............................................................ 289
A. GENEL ANLAMDA CEZA DAVASI İKAME SÜRECİ ..................................... 289
B. VERGİ SUÇLARINDA CEZA DAVASI .......................................................... 293
1. Davanın Açılması.............................................................................. 293
2. Vergi Suçlarında Dava Şartları.......................................................... 295
a. Vergi Suçu Raporu ..................................................................... 295
b. Mütalaa ..................................................................................... 297
III. DAVA AÇILMA SÜRECİ ............................................................................. 300
A. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME.............................................................. 300
B. VERGİ SUÇLARINDA İDDİANAMENİN HAZIRLANMASI ............................ 304
C. VERGİ SUÇLARINDA TARAFLAR............................................................... 314
D. VERGİ SUÇLARINDA KOVUŞTURMA VE KARAR....................................... 318
1. Duruşma Hazırlığı Devresi ................................................................ 319

18 İçindekiler
2. Duruşma Devresi ............................................................................. 321
3. Hükmün Oluşturulması (Son Karar) Evresi....................................... 322
a. Beraat Kararı ............................................................................. 323
b. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ................................. 324
c. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı ................................................. 326
d. Mahkûmiyet.............................................................................. 326
e. Güvenlik Tedbirleri.................................................................... 327
f. Davanın Reddi ........................................................................... 328
g. Davanın Düşmesi....................................................................... 328
h. Davanın Durması....................................................................... 328

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ADLİ YARGI KARARLARINA KARŞI KANUN YOLU

I. KANUN YOLLARI ......................................................................................329
A. OLAĞAN KANUN YOLLARI....................................................................... 331
1. İtiraz................................................................................................. 331
2. İstinaf ............................................................................................... 335
a. Tanım ........................................................................................ 335
b. Kapsamı..................................................................................... 337
c. Başvuru ..................................................................................... 338
d. Başvuru talebinin İncelenmesi ve Karar.................................... 340
e. Duruşma.................................................................................... 343
3. Temyiz.............................................................................................. 344
a. Tanım ........................................................................................ 344
b. Kapsam...................................................................................... 345
c. Başvuru ..................................................................................... 349
d. Temyiz Nedenleri ...................................................................... 350
e. Temyiz Süreci ............................................................................ 353
f. Yargıtayca Dosyanın İncelenmesi ve Duruşma.......................... 354
g. Karar.......................................................................................... 355
B. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI.............................................................. 363
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtirazı ....................................... 363
2. Kanun Yararına Bozma..................................................................... 364

İçindekiler 19
3. Yargılamanın Yenilenmesi................................................................ 367
a. Tanım......................................................................................... 367
b. Nedenleri................................................................................... 368
c. Süre ........................................................................................... 369
d. Başvurada Bulunabilecekler ...................................................... 370
e. Başvuru ve Talep İncelenmesi ................................................... 370
f. Yeniden Yargılama ve Karar....................................................... 372
EKLER ............................................................................................................ 377
EK 1: Vergi Suç Raporu Kapsamında Maliye Bakanlığın Serbest
Muhasebeci ve Mali Müşevire Disiplin cezası Uygulama Talebine
Karşı Bursa Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Disiplin
Kurulu’nca Verilen Disiplin Kovuşturmasına Yer Olmadığına Dair
Karara İlişkin Mahkeme Kararı ........................................................... 377
EK 2: Sahte Belge Kullanımına İlişkin Vergi İnceleme Raporu Örneği ......... 383
EK 3: Vergi İnceleme Tutanağı Örneği......................................................... 395
EK 4: Vergi Suç Raporu Örneği .................................................................... 400
KAYNAKÇA .................................................................................................... 407

Barkod

: 9786257595452

Yayınevi

: Adalet Yayınevi

---

ISBN

: 9786257595452

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: Ankara

Baskı Sayısı

: 2. Baskı

---

Diğer

: