Gelişen piyasalar ile hızlanan, kolaylaşan ve çoğalan sermaye hareketlerinin de etkisiyle finansal araçların muhasebeleştirilmesi ve ölçümü için muhasebe prensiplerinin ortaya koyulması zorunluluğu doğmuştur. Bu nedenle finansal araçlar ile ilgili standartlardan UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme 1998 yılında yayımlanmıştır. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu, 2008 yılında yaşanan global kriz sonrası çokça eleştiri alan finansal araçların muhasebeleştirilmesi ile ilgili standardını değiştirmiştir. Ülkemizde de geçerli olmak üzere yeni "TFRS 9 – Finansal Araçlar” standardının hükümleri 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanmıştır. Doğaları gereği finansal durum tablolarında önemli ölçüde finansal araç bulunduran bankalar için bu değişiklik büyük önem arz etmektedir.
Bu çalışmada, TMS 39 ve TFRS 9 standartlarının detaylarına ve farklılıklarına yer verilmekte, Avrupa Birliği ve Türkiye’deki kurumlar tarafından yapılan etki analizleri ve yasal düzenlemeler ile konu hakkındaki ulusal ve uluslararası literatür incelenmektedir. Özellikle finansal sektörde önemli etkisi bulunan TFRS 9 standardının yarattığı etkiyi belirginleştirmek ve bu konu hakkında ileride yapılacak çalışmalara katkı sağlamak amaçlanmaktadır.
GİRİŞ .................................................................................................................1
BİRİNCİ BÖLÜM
TMS 39: FİNANSAL ARAÇLAR: MUHASEBELEŞTİRME VE ÖLÇME
1.1. TMS 39’A GÖRE FİNANSAL ARAÇLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
VE ÖLÇÜMÜ.........................................................................................................3
1.1.1. Finansal Varlıkların Sınıflandırılması.......................................................................5
1.1.1.1. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara
Yansıtılarak Ölçülen Finansal Varlıklar ..................................................7
1.1.1.2. Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar ...............................................8
1.1.1.3. Kredi ve Alacaklar.............................................................................................9
1.1.1.4. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar.......................................................... 10
1.1.2. Finansal Borçların Sınıflandırılması ....................................................................... 10
1.1.2.1. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılarak Ölçülen Finansal Borçlar ... 10
1.1.2.2. İtfa Edilmiş Maliyet Değeriyle Ölçülen Finansal Borçlar............... 12
1.1.3. Finansal Araçların İlk ve Sonraki Dönemlerdeki Ölçümleri......................... 12
1.1.3.1. Finansal Araçların İlk Kez Ölçülmesi...................................................... 12
1.1.3.2. Finansal Varlıkların Sonraki Dönem Ölçümleri................................. 13
1.1.3.3. Finansal Borçların Sonraki Dönem Ölçümleri.................................... 14
1.1.3.4. Gerçeğe Uygun Değerin Ölçümü............................................................... 14
1.1.3.5. Finansal Araçların Yeniden Sınıflandırılması..................................... 15
1.1.3.6. Finansal Araçlarda Değer Düşüklüğü..................................................... 18
1.1.4. Finansal Araçların Finansal Tablo Dışı Bırakılması ......................................... 20
1.1.4.1. Finansal Varlıkların Finansal Tablo Dışı Bırakılması...................... 20
1.1.4.2. Finansal Borçların Finansal Tablo Dışı Bırakılması......................... 22
1.1.5. Finansal Riskten Korunma Muhasebesi ..................................................... 23
1.1.5.1. Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma ......................................... 26
1.1.5.2. Nakit Akış Riskinden Korunma................................................................. 29
1.1.5.3. Net Yatırım Riskinden Korunma .............................................................. 30
İKİNCİ BÖLÜM
TFRS 9: FİNANSAL ARAÇLAR
2.1. TFRS 9’A GÖRE FİNANSAL ARAÇLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
VE ÖLÇÜMÜ................................................................................................................................... 31
2.1.1. Finansal Varlıkların Sınıflandırılması..................................................................... 31
2.1.1.1. İş Modeli Testi .................................................................................................. 33
2.1.1.2. Sadece Anapara ve Faiz Ödemelerinden Kaynaklanan
Nakit Akışları Testi ........................................................................................ 35
2.1.1.3. İtfa Edilmiş Maliyet Değeri Üzerinden Ölçülen Finansal Varlıklar ............ 39
2.1.1.4. Gerçeğe Uygun Değer Değişimi Diğer Kapsamlı Gelire
Yansıtılarak Ölçülen Finansal Varlıklar ................................................ 41
2.1.1.5. Gerçeğe Uygun Değer Değişimi Kar veya Zarara
Yansıtılarak Ölçülen Finansal Varlıklar ................................................ 41
2.1.2. Finansal Borçların Sınıflandırılması ....................................................................... 42
2.1.2.1. İtfa Edilmiş Maliyet Değeri Üzerinden Ölçülen Finansal Borçlar............................ 43
2.1.2.2. Gerçeğe Uygun Değer Değişimi Kar veya Zarara
Yansıtılarak Ölçülen Finansal Borçlar ................................................... 44
2.1.3. Finansal Araçların İlk ve Sonraki Dönemlerde Ölçümleri............................. 45
2.1.3.1. Finansal Araçların İlk Kez Ölçülmesi...................................................... 45
2.1.3.2. Finansal Varlıkların Sonraki Dönem Ölçümleri................................. 46
2.1.3.3. Finansal Borçların Sonraki Dönem Ölçümleri.................................... 46
2.1.3.4. İtfa Edilmiş Maliyet Üzerinden Ölçüm................................................... 47
2.1.3.5. Finansal Araçların Yeniden Sınıflandırılması..................................... 48
2.1.3.6. Finansal Araçlarda Değer Düşüklüğü..................................................... 49
2.1.4. Finansal Araçların Finansal Tablolara Alınması ve Finansal
Tablo Dışı Bırakılması ................................................................................................... 55
2.1.5. Finansal Riskten Korunma Muhasebesi ................................................................ 56
2.1.5.1. Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma ......................................... 58
2.1.5.2. Nakit Akış Riskinden Korunma................................................................. 59
2.1.5.3. Net Yatırım Riskinden Korunma .............................................................. 60
2.2. TMS 39 VE TFRS 9 HÜKÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI.......................................... 60
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BANKALARDA TMS 39’DAN TFRS 9’A GEÇİŞ ETKİLERİ VE
FİNANSAL ARAÇLARA İLİŞKİN ULUSAL VE ULUSLARARASI
DÜZENLEMELER
3.1. BANKALARI İLGİLENDİREN TFRS 9 KURAL DEĞİŞİKLİKLERİ............................... 67
3.2. TFRS 9 UYGULAMASINA İLİŞKİN TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ
DÜZENLEMELERİ VE DEĞERLENDİRMELERİ ............................................................... 71
3.2.1. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu TFRS 9 Etki Analizi .......... 71
3.2.2. TFRS 9 ile İlgili Türk Bankacılık Düzenlemeleri................................................ 72
3.2.2.1. Tek Düzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ............... 73
3.2.2.2. Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar için Ayrılacak
Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik........... 74
3.2.2.3. TFRS 9 Uyarınca Beklenen Kredi Zararı Karşılığı
Hesaplamasına İlişkin Rehber.................................................................. 76
3.2.2.4. Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile
Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ .............. 77
3.3. AVRUPA BANKACILIK OTORİTESİ DEĞERLENDİRMELERİ..................................... 85
3.3.1. Avrupa Bankacılık Otoritesi Birinci Etki Analizi Raporu............................... 85
3.3.1.1. Nitel Sonuçlar ................................................................................................... 86
3.3.1.2. Nicel Sonuçlar................................................................................................... 87
3.3.2. Avrupa Bankacılık Otoritesi İkinci Etki Analizi Raporu ................................. 88
3.3.2.1. Nitel Sonuçlar ................................................................................................... 89
3.3.2.2. Nicel Sonuçlar................................................................................................... 90
3.3.3. Avrupa Bankacılık Otoritesi Geçiş Sonrası İlk
Değerlendirme Raporu ................................................................................................. 91
3.3.4. Avrupa Bankacılık Otoritesi Diğer Çalışmaları .................................................. 93
3.4. BASEL UZLAŞILARI..................................................................................................................... 98
3.4.1. Basel I Uzlaşısı .................................................................................................................. 98
3.4.2. Basel II Uzlaşısı................................................................................................................. 99
3.4.3. Basel III Uzlaşısı ............................................................................................................100
3.4.4. Basel ve TFRS 9’da Öngörülen Modellerin Karşılaştırılması ....................101
3.5. FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ ETKİLERİNE DAİR YAZIN .....102
KAYNAKÇA...........................................................................................................................................105
DİZİN ......................................................................................................................................................113
Barkod: 9786052543436
Yayınevi: Detay Yayınevi
ISBN: 9786052543436
Dili: Türkçe
Basım Yeri: Ankara
Baskı Sayısı: 1. Baskı
Diğer:
Akbank
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
|
Garanti Bankası
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
|
Bütün Bankalar
1 Taksit |
10,50 |
|
Halkbank, DenizBank CardFinans, Citibank, HSBC Advantege, Bankasya |
|
İş Bankası
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
Maximum Kartlar: Maximum özellikli Ziraat Bankası kartlar |
|
Yapı Kredi
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
| |
|
|