İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ KİTAP
GELİR VERGİSİ
GİRİŞ
1. GELİR VERGİSİNİN KONUSU ...................................................................................................................... 35
2. GELİR VERGİSİNİN ESASLARI .................................................................................................................... 35
2.1. Gelirin Şahsiliği ..................................................................................................................................... 35
2.2. Gelirin Genelliği .................................................................................................................................... 35
2.3. Beyan Esası .......................................................................................................................................... 36
2.4. Takvim Yılı Esası ................................................................................................................................... 36
2.5. Gelirin Gerçek ve Safi Olması ................................................................................................................. 36
2.6. Gelirin Elde Edilmiş Olması ..................................................................................................................... 36
3. GELİR VERGİSİ MÜKELLEFİ........................................................................................................................ 37
3.1. Tam Mükellefiyet ................................................................................................................................... 37
3.2. Dar Mükellefiyet .................................................................................................................................... 38
BİRİNCİ BÖLÜM
TİCARİ KAZANÇ
1. TİCARİ KAZANCIN NİTELİĞİ ....................................................................................................................... 45
1.1. Ticari Kazancın Tespiti ile İlgili Özelgeler ................................................................................................. 46
2. ŞİRKET ORTAKLARININ GELİR VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMLARI ....................................................... 50
2.1. Şahıs Şirketlerinin Ortakları .................................................................................................................... 50
2.1.1. Kollektif Şirket Ortaklarının Durumu .............................................................................................. 51
2.1.2. Adi Komandit Şirket Ortaklarının Durumu ..................................................................................... 52
2.1.3. Adi Şirket Ortaklarının Durumu .................................................................................................... 52
2.2. Sermaye Şirketlerinin Ortakları ............................................................................................................... 53
3. TİCARİ KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİ .................................................................................................... 53
3.1. Basit Usulde Ticari Kazancın Tespiti ........................................................................................................ 54
3.1.1. Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları ........................................................................................ 54
3.1.2. Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları .......................................................................................... 55
3.1.3. Basit Usulden Yararlanamayacak Olanlar ....................................................................................... 56
3.1.4. Ortaklıklarda Basit Usule Tabi Olmak İçin Aranacak Koşullar ........................................................... 56
3.1.5. Bakanlar Kurulu Kararları Uyarınca Gerçek Usulde Vergilendirilecekler ............................................. 57
3.1.5.1. (95/6430) Sayılı BKK ile Gerçek Usulde Vergilendirme Kapsamına Alınan Mükellefler ......... 57
3.1.5.2. (8/5521) Sayılı BKK ile Gerçek Usulde Vergilendirme Kapsamına Alınan Mükellefler ........... 59
3.1.5.3. (92/2683) Sayılı BKK ile Gerçek Usulde Vergilendirme Kapsamına Alınan Mükellefler ......... 59
3.1.6. Basit Usulden Gerçek Usule Geçme .............................................................................................. 59
3.1.7. Gerçek Usulden Basit Usule Geçme .............................................................................................. 60
3.1.8. Milli Piyango Bileti, Akaryakıt, Şeker ve Bunlar Gibi Kar Hadleri, Emsallerine Göre Düşük Olanların
Alım ve Satımında Basit Usule Tabi Olmanın Koşulları .................................................................... 61
3.1.9. Basit Usulde Vergilendirmede Belge Düzeni ................................................................................... 61
3.1.9.1. Basit Usulde Vergilendirmede Mükelleflerce Düzenlenecek Belgeler ..................................... 62
3.1.9.2. Belgelerin Temini ........................................................................................................... 62
3.1.9.3. Mükellef Kayıtlarının Tutulacağı Bürolar ............................................................................ 63
3.1.9.4. Zarfların Düzenlenmesi ................................................................................................... 63
3.1.9.5. Belgelerin Teslimi ........................................................................................................... 63
3.1.9.6. Bürolarda Tutulacak Kayıtlar ............................................................................................ 63
3.1.9.7. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Satışında Belge Düzeni ............................................ 64
3.1.9.8. Muhafaza ve İbraz Yükümlülüğü ....................................................................................... 64
3.1.10. Yıllık Beyannamelerin Verilmesi .................................................................................................. 64
3.1.11. Muhtasar Beyanname ve Geçici Vergi ......................................................................................... 65
3.1.12. KDV Beyannameleri .................................................................................................................. 65
3.1.13. Basit Usul ile İlgili Özelgeler ........................................................................................................ 65
3.2. Gerçek Usulde Ticari Kazancın Tespiti ..................................................................................................... 71
3.2.1. İşletme Hesabı Esasında Ticari Kazancın Tespiti ............................................................................. 73
3.2.2. Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlarda Ticari Kazancın Tespiti ....................................................... 74
3.2.2.1. Sentetik Yöntemle Öz Sermaye Hesaplanması .................................................................. 75
3.2.2.2. Analitik Yöntemle Öz Sermaye Hesaplanması ................................................................... 76
3.2.3. Ticari Kazancın Tespitinde Hasılattan İndirilecek ve İndirilmeyecek Giderler ...................................... 77
3.2.3.1. Gelir Vergisi Kanunu’na Göre İndirilecek Giderler .............................................................. 78
3.2.3.2. Gelir Vergisi Kanunu’na Göre Ticari Kazançtan İndirilmeyecek Giderler............................... 93
3.2.3.3. Diğer Kanunlara Göre İndirilebilecek ve İndirilemeyecek Giderler ........................................ 104
3.2.3.4. Giderler ile İlgili Özelgeler ................................................................................................ 105
3.3. Bir Yıldan Fazla Süren İnşaat ve Onarma İşlerinde Ticari Kazancın Saptanması ........................................... 109
3.3.1. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşlerinde Tevkifat Uygulaması ......................................................... 111
3.3.2. Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşleri ile İlgili Olarak 5024 Sayılı Kanun Çerçevesinde Yapılan
Düzenlemeler .............................................................................................................................. 111
3.3.3. İnşaat ve Onarma İşlerinde İşin Bitim Zamanı ................................................................................. 112
3.3.4. İnşaat ve Onarma İşlerinde Ortak Genel Giderlerin Dağıtım Şekli ..................................................... 112
3.3.4.1. Birden Fazla İnşaat ve Onarma İşinin Birlikte Yapılması Hali ............................................... 112
3.3.4.2. İnşaat ve Onarma İşinin Diğer İşlerle Birlikte Yapılması Hali ............................................... 113
3.3.4.3. Amortismanların Dağıtımı ............................................................................................... 113
3.3.5. Özel İnşaatların Durumu ............................................................................................................... 115
3.3.5.1. İnşaat Sürerken Satış Vaadinin Yapılması Hali ................................................................... 115
3.3.5.2. Arsa Karşılığında Konut ve İşyeri Alınması Hali ................................................................. 115
4. TİCARİ KAZANÇLARDA MUAFİYET VE İSTİSNALAR ................................................................................. 117
4.1. Esnaf Muaflığı ....................................................................................................................................... 117
4.2. PTT Acentalarında Kazanç İstisnası ......................................................................................................... 121
4.3. Sergi ve Panayır İstisnası ........................................................................................................................ 122
4.4. Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası ....................................... 122
4.4.1. Kapsam ...................................................................................................................................... 122
4.4.2. Yararlanma Koşulları ................................................................................................................... 122
4.4.2.1. Eğitim Öğretim İşletmelerinin Kazançlarına İlişkin İstisna .................................................... 122
4.4.2.2. Kreş ve Gündüz Bakımevlerinin İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlarda İstisna .................... 122
4.4.3. İstisnanın Süresi .......................................................................................................................... 123
4.4.4. İstisna Süresi İçinde Yeni Okul Yapılması ....................................................................................... 123
4.4.5. İstisnadan Yararlanan İşletmenin Satılması veya Devredilmesi .......................................................... 124
4.5. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası ........................................................................................................ 124
4.5.1. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnasından Faydalanma Şartları ......................................................... 124
4.5.2. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası Uygulamasında Özellikli Durumlar ............................................ 125
4.5.3. İstisna Uygulaması ....................................................................................................................... 126
4.5.4. Yararlanılacak İstisna Tutarı .......................................................................................................... 127
4.5.5. İstisnaya Konu Kazançların Beyannameye Dahil Edilmesi, Kesilen Vergilerin Mahsubu ve İadesi.......... 127
4.6. Avrupa Birliği Organlarıyla Akdedilen ve Usulüne Göre Yürürlüğe Konulan Anlaşmalar Çerçevesinde Proje
Karşılığı Sağlanan Hibelerde İstisna ......................................................................................................... 128
4.7. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yürütülen Yazılım, Tasarım ve AR-GE Faaliyetinden Elde Edilen Kazançlara
İlişkin İstisna .......................................................................................................................................... 130
4.8. Sınai Mülkiyet Haklarından Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna ................................................................ 132
4.9. Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna ............................................................................ 132
4.10. Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilecek Kazançlara
İlişkin İstisna ........................................................................................................................................ 134
4.11. Türkiye Varlık Fonu ile İlgili Muafiyet ..................................................................................................... 135
4.12. Yatırım İndirimi İstisnası ....................................................................................................................... 135
4.12.1. Yatırım İndirimi İstisnasının Tarihsel Gelişimi ................................................................................ 135
4.12.2. GVK’nın Mülga Ek 1-6’ıncı Maddelerinde Düzenlenen Yatırım İndirimi Uygulaması ......................... 137
4.12.3. GVK’nın Mülga 19’uncu Maddelerinde Düzenlenen Yatırım İndirimi Uygulaması ............................. 138
4.12.4. Yatırım İndiriminin Uygulanma Sırası........................................................................................... 138
4.12.5. 2019 Yılında Yatırım İndirimi Uygulaması .................................................................................... 139
4.13. Muafiyet ve İstisnalar ile İlgili Özelgeler .................................................................................................. 140
5. KAPSAMLI BÖLÜM ÖRNEĞİ ...................................................................................................................... 145
İKİNCİ BÖLÜM
ZiRAİ KAZANÇLAR
1. ZİRAİ KAZANCIN NİTELİĞİ ......................................................................................................................... 153
1.1. Tanımı ve Unsurları ............................................................................................................................... 153
1.2. Çiftçi, Ürün ve Zirai İşletme Terimleri ...................................................................................................... 154
1.3. Zirai Faaliyetin Sınırları .......................................................................................................................... 155
1.3.1. Zirai ve Sınai Faaliyet ................................................................................................................... 155
1.3.2. Zirai ve Ticari Faaliyet .................................................................................................................. 155
2. ZİRAİ KAZANÇLARIN GELİR VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU ................................................................ 156
2.1. Genel Açıklama ..................................................................................................................................... 156
2.2. Zirai Kazançta Vergilemenin Genel Esasları .............................................................................................. 156
2.2.1. Temel Vergilendirme Şekli ............................................................................................................ 156
2.2.2. İşletme Büyüklüğü Ölçüleri ........................................................................................................... 157
2.2.2.1. Arazi Üzerinde Yapılan Zirai Faaliyetlerde ......................................................................... 157
2.2.2.2. Arazi Üzerinde Yapılmayan Zirai Faaliyetler ile Kara ve Su Avcılığında ................................. 158
2.2.2.3. Aile İşletmeleri ve Ortaklık Şeklinde İşletilen İşletmeler Bakımından İşletme Büyüklüklerinin
Belirlenmesi ................................................................................................................... 158
3. ZİRAİ KAZANCIN TESPİT ŞEKİLLERİ .......................................................................................................... 161
3.1. Gerçek Usulde Vergilendirme ................................................................................................................. 161
3.1.1. Zirai İşletme Hesabı Esasına Göre Kazancın Tespiti ......................................................................... 161
3.1.2. Bilanço Esasına Göre Zirai Kazancın Tespiti ................................................................................... 162
3.1.3. Gerçek Usulde Hasılat ve Zirai Kazancın Tespitinde İndirilecek Giderler ............................................ 163
3.1.3.1. Gerçek Usulde Hasılat ..................................................................................................... 163
3.1.3.2. Gerçek Usulde Hasılattan İndirilecek Giderler .................................................................... 164
3.1.3.3. Gerçek Usulde Hasılattan İndirilemeyecek Giderler ............................................................ 165
3.2. Tevkif Suretiyle Vergileme ...................................................................................................................... 166
3.3. Tevkif Suretiyle Vergilendirme Usulünden Gerçek Kazanç Usulüne veya Gerçek Usulden Tevkif Suretiyle
Vergilendirme Usulüne Geçiş .................................................................................................................. 167
3.4. Gerçek Usulde Kazancın Tespitinde Kesilen Vergilerin Mahsubu ................................................................ 167
4. ZİRAİ KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNALAR ................................................................................................. 167
4.1. Teşvik İkramiyesi ................................................................................................................................... 167
4.2. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası ........................................................................................................ 167
5. ÇİFTÇİLERİN ÇEŞİTLİ KAMU KURUM VE KURULUŞLARI TARAFINDAN VERİLEN AVANS, KREDİ,
SÜBVANSİYON, PRİM GİBİ AVANTAJLARDAN YARARLANMA KOŞULU ................................................... 167
6. ZİRAİ KAZANÇLARIN BEYANI .................................................................................................................... 168
7. VERGİ ÖDEME ZAMANLARI ....................................................................................................................... 168
8. ÖZELGELER ............................................................................................................................................... 168
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÜCRETLER
1. ÜCRETİN NİTELİĞİ ..................................................................................................................................... 177
2. ÜCRETİN TANIMI VE UNSURLARI .............................................................................................................. 177
2.1. Ücretin Tanımı ...................................................................................................................................... 177
2.2. Ücretin Unsurları ................................................................................................................................... 177
2.2.1. İşverene Tabi Olma ...................................................................................................................... 178
2.2.2. Belli Bir İşyerine Bağlı Olma ......................................................................................................... 178
2.2.3. Hizmetin Karşılığı Olarak Bir Ödemenin Yapılması ......................................................................... 178
3. ÜCRETLE DİĞER GELİR UNSURLARI ARASINDAKİ SINIR .......................................................................... 178
3.1. Ücret ile Serbest Meslek Faaliyeti Arasındaki Sınır .................................................................................... 178
3.1.1. Ücret ve Serbest Meslek Faaliyeti Arasındaki İlişki ........................................................................... 178
3.1.2. Ses ve Saz Sanatçılarının, Oyun Topluluklarının ve Gösteri Gruplarının Durumu ................................ 180
3.1.3. Film Artistlerinin Durumu ............................................................................................................. 180
3.1.4. Mankenlerin Durumu ................................................................................................................... 180
3.1.5. İlk ve Orta Dereceli Okullarda Kurs Veren Öğretmenlerin Durumu ................................................... 180
3.1.6. Özel Öğretim Kurslarında Ders Veren Öğretmenlerin Durumu ......................................................... 180
3.1.7. Konferans ve Seminer Veren Kişilerin Durumu ............................................................................... 181
3.1.8. Yazar, Muhabir vb. Kişilerin Durumu ............................................................................................. 181
3.2. Ücret ile Ticari Kazanç Arasındaki İlişki ................................................................................................... 181
3.3. Ücret ile Menkul Sermaye İradı Arasındaki İlişki ........................................................................................ 181
3.4. Ücret ve Ücret ile Diğer Gelir Unsurları Arasındaki Farklara İlişkin Özelgeler ............................................... 182
4. ÜCRET SAYILAN ÖDEMELER ..................................................................................................................... 184
4.1. İstisna Dışında Kalan Emeklilik, Maluliyet, Dul ve Yetim Aylıkları ................................................................ 184
4.2. Evvelce Yapılmış veya Gelecekte Yapılacak Hizmetler Karşılığında Verilen Para ve Ayınlarla Sağlanan Diğer
Menfaatler ............................................................................................................................................ 184
4.3. Türkiye Büyük Millet Meclisi, İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi Üyeleri ile Özel Kanunlarına veya İdari
Kararlara Göre Kurulan Daimi veya Geçici Bütün Komisyonların Üyelerine ve Yukarıda Sayılanlara Benzer
Diğer Kişilere Bu Sıfatları Dolayısıyla Ödenen veya Sağlanan Para, Ayın ve Menfaatler ................................. 185
4.4. Yönetim ve Denetim Kurulları Başkanı ve Üyeleriyle Tasfiye Memurlarına Bu Sıfatları Dolayısıyla Ödenen
veya Sağlanan Para, Ayın ve Menfaatler .................................................................................................. 185
4.5. Bilirkişilere, Resmi Arabuluculara, Eksperlere, Spor Hakemlerine ve Her Türlü Yarışma Jürisi Üyelerine
Ödenen veya Sağlanan Para, Ayın ve Menfaatler ...................................................................................... 185
4.6. Sporculara Transfer Ücreti veya Sair Adlarla Yapılan Ödemeler ve Sağlanan Menfaatler .............................. 185
4.7. Hizmet Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Yapılan Ödemeler Ve Yardımlar İle İstisnaları ................................ 186
4.7.1. Hizmet Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Yapılan Ödemeler Ve Yardımlar ......................................... 186
4.7.2. Kıdem (İşten Çıkma) Tazminatlarının Hesaplanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar .................................... 187
4.7.3. Kıdem (İşten Çıkma) Tazminatlarında İstisna Uygulaması ................................................................. 189
4.7.4. Hizmet Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Yapılan Ödemeler Ve Yardımlarda İstisna ............................ 191
4.7.5. 657 Sayılı Kanunun 4/B Ve Mülga 4/C Maddeleri Kapsamında Çalışan Personele Ödenen İş Sonu
Tazminatlarının Vergilendirilmesi ................................................................................................... 192
4.7.6. Hizmet Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Ödenen Tazminatlara İlişkin Açılan Davalar Konusunda
Düzenleme.................................................................................................................................. 192
4.8. Ücret Sayılan Diğer Ödemeler ................................................................................................................ 193
4.8.1. Yemek ve Yatma Giderleri Karşılığında Verilen Gündeliklerin Durumu .............................................. 193
4.8.2. Gemi Adamlarının Durumu........................................................................................................... 195
4.8.3. İhbar ve İşe Başlatmama Tazminatlarının Durumu ........................................................................... 195
4.8.4. Tahsil ve Tatbikat Gider Karşılıklarının Durumu .............................................................................. 196
4.8.5. Yakacak Yardımlarının Durumu..................................................................................................... 196
4.8.6. Devlet Memurları Kanunu Kapsamı Dışında Kalan Öğretmen ve İdarecilere Ödenen Tazminatların
Durumu ...................................................................................................................................... 196
4.8.7. Evlenme ve Doğum Münasebetiyle Hizmet Erbabına Yapılan Yardımlar ............................................ 196
5. İSTİSNA VE MUAFİYETLER ........................................................................................................................ 197
5.1. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan İstisna ve Muafiyetler ............................................................................ 197
5.1.1. Genel Olarak Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan İstisna ve Muafiyetler .............................................. 197
5.1.2. Kadın Hizmet Erbabına Sağlanan Kreş Ve Gündüz Bakımevi Yardımında Gelir Vergisi İstisnası ........... 202
5.2. Diğer Kanunlarda Yer Alan İstisna ve Muafiyetler ..................................................................................... 205
5.2.1. 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ............. 205
5.2.2. 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ............................................................................................ 205
5.2.2.1. Üretilen Ürünlerin FOB Bedeli ......................................................................................... 206
5.2.2.2. Serbest Bölgede Üretilen Ürünlerin Aynı Yılda Satışı .......................................................... 206
5.2.2.3. Serbest Bölgede Üretilen Ürünlerin Bir Kısmının veya Tamamının Sonraki Yıllarda Satılması . 206
5.2.2.4. Vergi Dairesine Aylık ve Yıllık Olarak Üretim İle İstihdam Bildirimlerinin Yapılması ............... 207
5.2.2.5. Muhtasar Beyannamenin Verilmesi ve Tecil-Terkin Uygulaması ........................................... 208
5.2.2.6. İhraç Kaydıyla Mal Teslimi ............................................................................................... 208
5.2.2.7. Yazılım Faaliyetleri .......................................................................................................... 209
5.2.2.8. Üretim ve Satış Tutarlarının YMM Raporu ile Tespit Edilmesi ............................................. 209
5.2.3. 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ......................................................................... 210
5.2.4. 6550 Sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun ................................................... 211
5.2.5. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ............................................................................................. 211
5.2.6. 2914 Sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ve Yüksek Öğretim Kanunu ........................................ 211
5.2.7. 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ................................................................................. 212
5.3. İstisna ve Muafiyetlerle İlgili Özelgeler ...................................................................................................... 212
6. ÜCRETİN TESPİT ŞEKLİ ............................................................................................................................. 222
6.1. Gerçek Usule Göre Saptanan Ücretler ..................................................................................................... 223
6.1.1. Gerçek Usule Tabi Ücretler .......................................................................................................... 223
6.1.2. Ücretin Gayrisafi Tutarının Hesaplanması ...................................................................................... 223
6.1.2.1. Para ile Ödenen Ücretler ................................................................................................. 223
6.1.2.2. Ayın Olarak Verilen Ücretler ............................................................................................ 223
6.1.2.3. Konut Sağlanması ve Diğer Yararlar Sağlanması Yoluyla Ödenen Ücretler ........................... 223
6.1.3. Ücretin Safi Miktarının Tespiti ...................................................................................................... 224
6.1.3.1. Yapılacak İndirimler ........................................................................................................ 224
6.1.3.2. Asgari Geçim İndirimi ..................................................................................................... 227
6.1.3.3. Engellilik İndirimi ............................................................................................................ 239
6.1.3.4. İndirilemeyecek Vergiler .................................................................................................. 241
6.1.3.5. Giderler ve İndirimlerle İlgili Özelgeler ............................................................................... 241
6.2. Diğer Ücretler ....................................................................................................................................... 244
6.2.1. Diğer Ücretlerle İlgili Özelgeler ...................................................................................................... 245
7. ÜCRETLERİN VERGİLENDİRİLMESİ ............................................................................................................ 246
7.1. Gerçek Ücretlerin Vergilendirilmesi ......................................................................................................... 246
7.1.1. Tevkif (Kesinti) Esası ile Vergilendirme ........................................................................................... 246
7.1.2. Ücret Bordroları .......................................................................................................................... 246
7.1.3. Verginin Hesaplanması ................................................................................................................ 247
7.1.4. İşverenin Sorumluluğu ve Hizmet Erbabının Ödevi .......................................................................... 250
7.1.5. Kamu İdare ve Müesseselerinin Durumu ........................................................................................ 250
7.1.6. Jokeylerin, Jokey Yamaklarının ve Antrenörlerin Durumu ............................................................... 250
7.2. Diğer Ücretlerin Vergilendirilmesi ............................................................................................................ 250
7.2.1. Verginin Matrahı ......................................................................................................................... 251
7.2.2. Vergi Karnesi .............................................................................................................................. 251
7.2.3. Hizmet Erbabının Ödevleri............................................................................................................ 251
7.2.3.1. Verginin Tarh Ettirilmesi ................................................................................................. 251
7.2.3.2. Verginin Ödenmesi ......................................................................................................... 251
7.2.3.3. Verginin Ödenme Zamanı ............................................................................................... 251
7.2.3.4. Diğer Ücret Vergisinin Mahsubu ...................................................................................... 251
7.2.3.5. İşverenlerin Sorumluluğu ................................................................................................. 252
8. ÜCRETLERİN YILLIK BEYANNAME İLE BİLDİRİLMESİ ................................................................................ 252
8.1. Yabancı Bir Ülkedeki İşveren Tarafından Doğrudan Doğruya Ödenen Ücretler (İstisna Kapsamında Olanlar
Hariç (GVK Md.23/14)) ......................................................................................................................... 252
8.2. Yabancı Elçilik ve Konsolosluklarda Çalışan ve İstisnadan Faydalanmayan Memur ve Hizmetlilere Ödenen
Ücretler ................................................................................................................................................ 253
8.3. Maliye Bakanlığı'nca Yıllık Beyanname ile Bildirilmesinde Zorunluluk Görülen Ödemeler .............................. 254
8.4. Birden Fazla İşverenden Alınan Ücretler .................................................................................................. 254
8.5. Yıllık Beyan Esasında Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri.................................................................... 255
8.6. Hesaplanan Verginin Ödenme Zamanı ve Yeri ......................................................................................... 256
9. 5746 ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN
KAPSAMINDA DÜZENLENEN GELİR VERGİSİ STOPAJI TEŞVİKİ UYGULAMASI ......................................... 256
9.1. Kapsamı ............................................................................................................................................... 256
9.2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Uygulaması .................................................................................................. 257
9.2.1. Uygulama Esasları ....................................................................................................................... 257
9.2.2. Bildirim ve Beyan ........................................................................................................................ 260
9.2.3. Uygulamanın Başlangıcı ............................................................................................................... 261
9.3. Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ödemeler ve Teşviki Sona Erdiren Haller ................................................ 261
9.3.1. Teşvik Uygulaması Dışında Kalan Ödemeler ................................................................................... 261
9.3.2. Teşvik Uygulamasının Sona Erdiği Haller ....................................................................................... 261
9.4. Diğer Hususlar ...................................................................................................................................... 262
10. GVK’NIN GEÇİCİ 80’İNCİ MADDESİ ÇERÇEVESİNDE UYGULANAN GELİR VERGİSİ STOPAJI TEŞVİKİ .... 262
10.1. Yasal Düzenleme ................................................................................................................................. 262
10.2. Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinin Amacı ................................................................................................... 263
10.3. Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinin Uygulanacağı İller ................................................................................... 263
10.4. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler ................................................................................................. 263
10.5. Fiilen Çalışma Zorunluluğu ................................................................................................................... 264
10.6. Uygulamanın Esasları ........................................................................................................................... 264
10.7. Uygulamanın Başlama ve Sona Erme Tarihleri ....................................................................................... 265
10.8. Diğer Hususlar .................................................................................................................................... 265
11. YURT DIŞINA HİZMET VEREN İŞLETMELERDE İNDİRİM .......................................................................... 265
11.1. Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerin İstihdam Ettikleri Hizmet Erbabının Ücretlerine İlişkin İndirim
Uygulaması ......................................................................................................................................... 266
11.2. İndirimden Faydalanma Şartları ............................................................................................................. 267
11.3. İndirim Tutarı ...................................................................................................................................... 267
11.4. Bildirim ve Beyan ................................................................................................................................ 268
12. İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNUNUN GEÇİCİ 21’İNCİ MADDESİ ÇERÇEVESİNDE UYGULANAN GELİR
VERGİSİ STOPAJI TEŞVİKİ ....................................................................................................................... 270
12.1. 4447 sayılı Kanunun Geçici 19’uncu Maddesi Kapsamında İşe Alınan Ücretlilere İlişkin Gelir Vergisi Stopajı
Teşviki Uygulaması .............................................................................................................................. 271
12.2. 4447 sayılı Kanunun Geçici 20’nci Maddesi Kapsamında İşe Alınan Ücretlilere İlişkin Gelir Vergisi Stopajı
Teşviki Uygulaması ............................................................................................................................... 272
12.3. Gelir Stopaj Teşviki Uygulamasının Esasları ............................................................................................ 273
12.4. Teşvikten Faydalanılamayacak Durumlar ................................................................................................ 274
12.5. Teşvikle İlgili Diğer Hususlar ................................................................................................................. 274
13. KAPSAMLI BÖLÜM ÖRNEKLERİ ............................................................................................................. 275
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI
1. SERBEST MESLEK FAALİYETİ .................................................................................................................... 283
1.1. Faaliyetin Sermayeden Ziyade Şahsi Çalışmaya, Bilimsel veya Mesleki Bilgiye veya İhtisasa Dayanması
(Serbest Meslek Kazancı-Ticari Kazanç Ayırımı) ........................................................................................ 283
1.2. Faaliyetin, Bir İşverene Tabi Olmaksızın, Kişisel Sorumluluk Altında, Kendi Nam ve Hesabına Yapılması
(Serbest Meslek Kazancı-Ücret Ayırımı) .................................................................................................... 284
1.3. Devamlılık Unsuru (Serbest Meslek Kazancı-Arızi Kazanç Ayırımı) .............................................................. 285
2. SERBEST MESLEK ERBABI ......................................................................................................................... 285
2.1. Gümrük Komisyoncuları, Borsa Ajan ve Acenteleri, Noterler, Noterlik Görevini İfa ile Mükellef Olanlar ......... 286
2.2. Serbest Meslek Kazancından Pay Alanların Durumu .................................................................................. 286
2.3. Kollektif, Adi Komandit ve Adi Şirketler Tarafından Yapılan Serbest Meslek Faaliyeti Sonucunda Doğan
Kazanç ................................................................................................................................................. 286
2.4. Dava Vekilleri, Müşavirler, Kurumlar ve Tüccarlarla Serbest Meslek Erbabının Ticari ve Mesleki İşlerini Takip
Edenler ve Konser Veren Müzik Sanatçıları .............................................................................................. 287
2.5. Ebe, Sünnetçi, Sağlık Memuru, Arzuhalci, Rehber Gibi Mesleki Faaliyette Bulunanlar................................... 287
2.6. Tahkim İşleri Dolayısıyla Hakemlerin Aldıkları Ücretler .............................................................................. 287
2.7. Harita ve Plan Çıkarılması İşini Yüklenenlerin Aldıkları Ücretler ................................................................. 287
2.8. Eylemli ve Eylemsiz Rehberlerin Elde Ettikleri Gelirler ............................................................................... 287
2.8.1. Eylemli Rehberler ........................................................................................................................ 288
2.8.2. Eylemsiz Rehberler ...................................................................................................................... 288
2.9. Serbest Meslek Faaliyeti ve Erbabına İlişkin Özelgeler ................................................................................ 289
3. SERBEST MESLEK KAZANCININ TESPİTİ ................................................................................................... 293
3.1. Serbest Meslek Kazançlarında İstisna ....................................................................................................... 293
3.1.1. Telif Hakkı ve İhtira Beratı Kazanç İstisnası .................................................................................... 293
3.1.1.1. İstisnanın Kapsamı .......................................................................................................... 294
3.1.1.2. İstisnadan Yararlanamayacak Olanlar ............................................................................... 295
3.1.1.3. İstisna Uygulaması İçin Başvurulacak Birim ....................................................................... 296
3.1.2. Sergi ve Panayır İstisnası .............................................................................................................. 296
3.1.3. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası .............................................................................................. 296
3.1.4. İstisnalarla İlgili Özelgeler.............................................................................................................. 297
3.2. Serbest Meslek Kazancında Hasılat .......................................................................................................... 300
3.2.1. Hasılatın Tahsiline İlişkin Esaslar ................................................................................................... 300
3.2.2. Tahsil Sayılan Haller .................................................................................................................... 301
3.2.3. Asgari Ücret Tutarı Belirlenmiş Hasılat Tutarlarının Fiilen Tahsil Edilmemesi veya Düşük Tahsil
Edilmesi ...................................................................................................................................... 301
3.2.4. Tahsil Çeşitleri ............................................................................................................................ 302
3.2.4.1. Nakden Tahsilat .........................................
Barkod: 9786059146180
Yayınevi: Maliye Hesap Uzmanları Derneği
ISBN: 9786059146180
Dili: Türkçe
Basım Yeri: İstanbul
Baskı Sayısı: 57 Baskı
Diğer: İÇİNDEKİLER
DÖRDÜNCÜ KİTAP
VERGİ USUL KANUNU
1. BÖLÜM
VERGİLENDİRMEDE USULE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR
1. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ ................................................................................................ 29
1.1. Mükellef ve Vergi Sorumlusu Kavramı ....................................................................... 29
1.2. Mükellefin Ödevleri .................................................................................................. 30
1.3. Bildirmeler .............................................................................................................. 31
1.3.1. İşe Başlama.................................................................................................... 32
1.3.1.1. İşe Başlama Belirtileri ............................................................................. 36
1.3.1.2. İş Yeri................................................................................................... 38
1.3.1.3. Mirasçıların İşe Başlaması ....................................................................... 40
1.3.1.4. İşe Başlamada Teminat Uygulaması ......................................................... 42
1.3.2. Vergi Kimlik Numarası ve Kullanımının Mahiyeti ................................................ 51
1.3.2.1. Vergi Kimlik Numarası Uygulamasında Yaptırım ....................................... 54
1.3.3. Değişiklikler ................................................................................................... 54
1.3.4. İşi Bırakma .................................................................................................... 56
1.3.4.1. İşi Bırakmanın Bildirilmesi ...................................................................... 56
1.3.4.2. Vergi Dairesince İşi Bırakmış Sayılma ...................................................... 59
1.3.5. Mükellefiyet Kaydının Analiz ve Değerlendirme Sonuçlarına Bağlı Olarak Terkini . . 59
1.3.6. Bina ve Arazi Değişiklikleri .............................................................................. 61
1.3.7. Bildirimlerin Süresinde Yapılmamasının Yaptırımları .......................................... 62
1.4. Defter Tutma .......................................................................................................... 63
1.4.1. Genel Esaslar ................................................................................................. 63
1.4.1.1. Hesap Dönemi ...................................................................................... 66
1.4.1.1.1. Özel Hesap Dönemi ..................................................................... 66
1.4.1.1.2. Kıst Hesap Dönemi ...................................................................... 67
1.4.2. Muhasebe Usulü ............................................................................................. 68
1.4.2.1. Düzenlemenin Amacı ve Kapsamı ........................................................... 69
1.4.2.1.1. Ek Mali Tabloları Düzenlemek Zorunda Olan Mükellefler .................. 71
1.4.2.1.2. 7/A Seçeneğini Uygulamak Zorunda Olan Mükellefler ..................... 72
1.4.2.2. Muhasebe Usulünün Vergi Mevzuatı ile İlişkisi ve Yaptırım ......................... 72
1.4.3. Tutulması Zorunlu Defterler ............................................................................. 73
1.4.3.1. Tüccarların Tutmak Zorunda Olduğu Defterler .......................................... 73
1.4.3.1.1. Tüccar Sınıfları ............................................................................. 73
1.4.3.1.2. Sınıf Değiştirme............................................................................ 78
1.4.3.1.2.1. İkinci Sınıftan Birinci Sınıfa Geçiş .......................................... 78
1.4.3.1.2.2. Birinci Sınıftan İkinci Sınıfa Geçiş .......................................... 80
1.4.3.1.2.3. İhtiyari Sınıf Değiştirme ........................................................ 81
1.4.3.1.3. Bilanço Esasına Göre Defter Tutma ................................................ 82
1.4.3.1.4. İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutma ..................................... 84
5
1.4.3.2. Sınai Müesseselerin Tutacağı Özel Kayıtlar ............................................... 85
1.4.3.3. Diğer Müesseselerin Tutacağı Özel Kayıtlar .............................................. 85
1.4.3.4. Serbest Meslek Erbabının Tutmak Zorunda Olduğu Defterler ..................... 86
1.4.3.5. Zirai Kazanç Sahiplerinin Tutmak Zorunda Olduğu Defterler ...................... 88
1.4.3.6. Damga Vergisi Mükelleflerinin Tutmak Zorunda Olduğu Defterler .............. 89
1.4.4. Tutulması Zorunlu Olan Diğer Kayıtlar .............................................................. 89
1.4.5. Defterlerin Türkçe Tutulması ........................................................................... 89
1.4.6. Kayıt Zamanı ................................................................................................. 91
1.4.7. Defterlerin Tasdiki .......................................................................................... 92
1.4.7.1. Tasdike Tabi Defterler ............................................................................ 92
1.4.7.2. Tasdik Makamı ve Zamanı ...................................................................... 93
1.4.7.3. İkinci Sınıf Tüccarların Tutacakları Müteharrik Yapraklı Defterin Tasdiki ..... 94
1.4.8. Elektronik Defter Uygulaması .......................................................................... 94
1.4.8.1. Genel ................................................................................................... 94
1.4.8.2. Uygulamadan Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar ................................... 95
1.4.8.3. Elektronik Ortamda Tutulabilecek Defterler .............................................. 96
1.4.8.4. Elektronik Defter Tutma Zorunluluğu ...................................................... 96
1.4.8.5. Yazılımların Uyumluluk Onayı ............................................................... 101
1.4.8.6. Elektronik Defter Oluşturma Adımları .................................................... 102
1.4.8.7. Elektronik Defter Oluşturma Sürecinde Gelir İdaresi Başkanlığının Rolü .... 104
1.4.8.8. Elektronik Defterlerin Muhafazası ve İbrazı ............................................. 104
1.4.8.9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler .......................................................... 106
1.4.8.10. Diğer Hususlar .................................................................................. 107
1.4.9. Defter-Beyan Sistemi .................................................................................... 108
1.5. Vesikalar ............................................................................................................... 115
1.5.1. Kayıtların Tevsiki .......................................................................................... 115
1.5.1.1. Belge Basım, Dağıtım ve Kullanımına İlişkin Esaslar ................................ 121
1.5.1.1.1. Bilgi Formu ve Tip Anlaşma Metni ............................................... 122
1.5.1.2. Yurt Dışından Alınan Belgelerle İlgili İşlemler .......................................... 123
1.5.2. Fatura ve Sevk İrsaliyesi ................................................................................ 123
1.5.2.1.Fatura ................................................................................................ 123
1.5.2.1.1. Fatura Nizamı ............................................................................ 124
1.5.2.1.2. Fatura Kullanma Zorunluluğu ....................................................... 126
1.5.2.1.3. Özel Durumlar............................................................................ 127
1.5.2.1.3.1. Özel Kartlar veya Yemek Çekleri Kullanılmak Suretiyle Lokanta
veya Restoranlarda Verilen Hizmetlere İlişkin Belge Düzeni ... 127
1.5.2.1.3.2. Özel Kartlar Kullanılarak Yapılan Şehir İçi Yolcu Taşımacılığında
Belge Düzeni..................................................................... 128
1.5.2.1.3.3. Bankalara Ait Kredi Kartı Okuyucuları Kullanılarak Yapılan TL
(Kontör) Yükleme Satışlarında Belge Düzeni ......................... 130
1.5.2.1.3.4. Nihai Tüketicilere Elektronik Ortamda Kredi Kartıyla Yapılan TL
(Kontör) Yükleme Satışlarında Belge Düzeni ......................... 130
1.5.2.1.3.5. Bedeli Kredi Kartı Kullanılmak Suretiyle Ödenen Taşımacılıkta
Belge Düzeni..................................................................... 131
1.5.2.1.3.6. Otomatik Satış Makineleri ile Yapılan Satışlarda Belge Düzeni 131
1.5.2.1.3.7. Elektronik Sistemler Kullanılarak Yapılan Otopark
İşletmeciliğinde Belge Düzeni .............................................. 133
1.5.2.1.3.8. Kapıdan veya Mesafeli Sözleşme Düzenlenerek Yapılan Satış İade
İşlemlerinde Belge Düzeni .................................................. 133
6
1.5.2.1.3.9. Müşterilerin Kendilerine Servis Esasına Göre Yemek Hizmeti
Verilen İşyerlerinde Belge Düzeni ........................................ 135
1.5.2.2. Elektronik Fatura ................................................................................. 136
1.5.2.2.1. Genel ........................................................................................ 136
1.5.2.2.2. Elektronik Fatura Kayıt Sistemi .................................................... 136
1.5.2.3. e-Fatura Uygulaması ............................................................................ 137
1.5.2.3.1. Genel ........................................................................................ 137
1.5.2.3.2. Önemli Tanım ve Kısaltmalar ....................................................... 139
1.5.2.3.3. Fatura ve e-Fatura ...................................................................... 140
1.5.2.3.4. e-Faturanın Düzenlenmesi ve İletilmesi .......................................... 141
1.5.2.3.5. e-Fatura Uygulamasından Yararlanacaklar ..................................... 143
1.5.2.3.6. e-Faturada Bulunması Gereken Bilgiler ......................................... 144
1.5.2.3.7. e-Fatura Uygulaması Kullanım Yöntemleri .................................... 144
1.5.2.3.8. Elektronik Fatura Kullanım Zorunluluğu ....................................... 146
1.5.2.3.8.1. 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile Yürürlükten Kaldırılan
Tebliğler ile Yapılan Düzenlemeler ....................................... 146
1.5.2.3.8.2. 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği İle Yapılan Düzenlemeler . 150
1.5.2.3.8.3. e-Fatura Uygulamasına Geçiş Süreci .................................... 151
1.5.2.3.9. Elektronik Faturanın Muhafazası ve İbraz Yükümlülüğü ................... 151
1.5.2.3.10. Elektronik Fatura Saklama Hizmeti ............................................ 152
1.5.2.3.11. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler ............................................... 153
1.5.2.4. e-Arşiv Fatura Uygulaması .................................................................... 153
1.5.2.4.1. Genel ........................................................................................ 153
1.5.2.4.2. e-Arşiv Fatura Uygulamasına Dahil Olma ...................................... 154
1.5.2.4.3. e-Arşiv Faturada Bulunması Gereken Bilgiler ................................. 154
1.5.2.4.4. e-Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Getirilen
Mükellefler ile Elektronik Ticaret Kapsamında Düzenlenecek
Faturalara İlişkin Usul ve Esaslar ................................................... 155
1.5.2.4.4.1. e-Fatura Uygulamasına Dahil Olan Mükelleflerin e-Arşiv Fatura
Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu......................................... 155
1.5.2.4.4.2. Aracı Hizmet Sağlayıcıları, İnternet Ortamında İlan Yayınlayanlar
ile İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracılarının e-Arşiv Fatura
Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu......................................... 155
1.5.2.4.4.3. e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer
Faturalar ........................................................................... 156
1.5.2.4.4.4. Gelir İdaresi Başkanlığınca Zorunluluk Getirilebilecek Diğer
Mükellefler ......................................................................... 156
1.5.2.4.4.5. Elektronik Ticaret Kapsamında Düzenlenen e-Arşiv Faturalara
İlişkin Usul ve Esaslar ......................................................... 156
1.5.2.4.5. Uygulama İzni ............................................................................ 157
1.5.2.4.6. e- Arşiv Faturanın Düzenlenmesi ve İletilmesi ................................ 159
1.5.2.4.7. Belgelere Konulacak Amblem ...................................................... 161
1.5.2.4.8. Belge Numarası .......................................................................... 161
1.5.2.4.9. Başkanlığa Raporlama ................................................................ 161
1.5.2.4.10. Muhafaza ve İbraz ..................................................................... 161
1.5.2.4.11. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler ............................................... 162
1.5.2.5. Fatura ile İlgili Son yıllarda Verilen Bazı Özelgeler ................................... 163
1.5.2.6. Kayıt Saklama Gereksinimi ................................................................... 181
1.5.2.7. Sevk İrsaliyesi ...................................................................................... 184
7
1.5.2.7.1. Sevk İrsaliyesinde Bulunması Zorunlu Bilgiler ................................ 188
1.5.2.7.2. Sevk İrsaliyesinin Düzenlenmeyeceği ve Aranmayacağı Durumlar .... 190
1.5.2.7.3. Sevk İrsaliyesinin Düzenlenmesine İlişkin Bazı Özel Durumlar ......... 190
1.5.2.8. Elektronik irsaliye (e-İrsaliye) ................................................................. 192
1.5.2.8.1. e-İrsaliye Uygulamasına Dahil Olma ............................................. 192
1.5.2.8.2. e-İrsaliyede Bulunması Gereken Bilgiler ........................................ 192
1.5.2.8.3. e-İrsaliye Yanıtı ........................................................................... 193
1.5.2.8.4. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu .................................... 193
1.5.2.8.5. e-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Süresi ............................................ 194
1.5.2.8.6. e-İrsaliyenin Düzenlenmesi ve İletilmesi ......................................... 194
1.5.2.8.7 Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler .................................................. 195
1.5.2.9. İrsaliyeli Fatura .................................................................................... 195
1.5.3. Fatura Yerine Geçen Vesikalar ....................................................................... 197
1.5.3.1. Perakende Satış Vesikaları .................................................................... 198
1.5.3.1.1. Bazı Tekel Maddeleri (Tütün, Kibrit, Sigara) Satanlar ...................... 199
1.5.3.1.2. Kahvehane ve Çay Ocakları İşletenler ........................................... 200
1.5.3.1.3. Dolmuş ve Taksi İşletmecilerinin Düzenleyeceği Belgeler ................ 200
1.5.3.1.4. Gazete, Dergi ve Benzeri Periyodik Yayınların Satışını Yapanlar ...... 201
1.5.3.1.5. Tur Organizasyonu Düzenleyenler ................................................ 202
1.5.3.1.6. Dip Koçanlı Fişleri, Ödeme Kaydedici Cihaz Fişleriyle Birlikte
Kullanabilecek Müesseseler .......................................................... 203
1.5.3.1.7. Ödeme Kaydedici Cihaz (Yazar Kasa) Fişleri .................................. 203
1.5.3.1.8. Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar ........................................... 207
1.5.3.1.9. Adisyon Tipi Perakende Satış Fişi ................................................ 214
1.5.3.2. Gider Pusulası ..................................................................................... 215
1.5.3.2.1. e-Gider Pusulası.......................................................................... 216
1.5.3.2.1.1. e-Gider Pusulası Uygulamasına Dahil Olma .......................... 217
1.5.3.2.1.2. e-Gider Pusulasında Bulunması Gereken Bilgiler ................... 217
1.5.3.2.1.3.e-Gider Pusulası Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu ve Süreci ... 217
1.5.3.2.1.4. e-Gider Pusulasının Düzenlenmesi ve Teslimi ........................ 218
1.5.3.2.1.5. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler ........................................ 218
1.5.3.3. Müstahsil Makbuzu .............................................................................. 218
1.5.3.3.1 Elektronik Müstahsil Makbuzu (e-müstahsil makbuzu) ....................... 220
1.5.3.3.1.1. e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına Dahil Olma ................... 220
1.5.3.3.1.2. e -Müstahsil Makbuzunda Bulunması Gereken Bilgiler ........... 220
1.5.3.3.1.3. e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına Geçiş
Zorunluluğu ve Süreci ........................................................ 221
1.5.3.3.1.4. e-Müstahsil Makbuzunun Düzenlenmesi ve Teslimi ................ 221
1.5.3.3.1.5. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler ........................................ 222
1.5.3.4. Vergi Usul Kanununca Fatura ya da Fatura Yerine Geçen ve Düzenlenmesi
Zorunlu Diğer Belgeler ................................................................... 222
1.5.3.4.1. Döviz Alım ve Döviz Satım Belgesi ......................................... 222
1.5.3.4.1.1. e-Döviz Alım-Satım Belgesi Uygulaması ......................... 223
1.5.3.4.2. Bankalar Tarafından Düzenlenecek Belgeler ............................ 224
1.5.3.4.2.1. e-Dekont Uygulaması ................................................... 225
1.5.3.4.3. Sigorta Şirketleri, Sigorta Acenteleri ve Tali Acenteler ile
Sigorta ve Reasürans Şirketleri Tarafından Düzenlenecek
Belgeler ............................................................................... 227
1.5.3.4.3.1.e-Sigorta Poliçesi .......................................................... 228
8
1.5.3.4.4. Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Tarafından Düzenlenecek
Belgeler ..................................................................................... 228
1.5.3.4.5. Kıymetli Maden Alım ve Satım Belgesi .......................................... 230
1.5.3.4.6. Milli Piyango İdaresince Oynatılan Şans Oyunlarında Belge Düzeni . 231
1.5.3.4.7. Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca Oynatılan Sabit İhtimalli ve Müşterek
Bahis Oyunları ........................................................................... 232
1.5.3.4.8. Türkiye Jokey Kulübü Tarafından Oynatılan Müşterek
Bahis Oyunları ........................................................................... 233
1.5.3.4.9. Finansman Şirketlerinin Düzenleyeceği Belgeler ............................ 233
1.5.3.4.10. Ortak Hükümler ....................................................................... 235
1.5.4. Elektronik Ortamda Düzenlemesine İzin Verilen Diğer Belgeler ......................... 235
1.5.4.1. Hava Yolu Taşımacılığında Kullanılan Yolcu Biletleri ............................... 235
1.5.4.2. Kara ve Deniz Yolu Taşımacılığında Kullanılan Yolcu Biletleri ................... 237
1.5.4.3. Elektronik Ürün Senedi Alım Satım Belgesi (ELÜS Alım Satım Belgesi) .... 239
1.5.4.4. Sinema, Tiyatro, Konser, Spor Müsabakası ve Benzeri Etkinliklerde
Elektronik Bilet Düzenlenmesi ............................................................... 241
1.5.5. Serbest Meslek Makbuzu ............................................................................... 242
1.5.5.1. Elektronik serbest meslek makbuzu (e-serbest meslek makbuzu) ................ 247
1.5.5.1.1. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Dahil Olma .................... 248
1.5.5.1.2. e-Serbest Meslek Makbuzunda Bulunması Gereken Bilgiler ............. 248
1.5.5.1.3. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş
Zorunluluğu ve Süreci ...................................................................248
1.5.5.1.4. e-Serbest Meslek Makbuzunun Düzenlenmesi ve Teslimi ................. 248
1.5.5.1.5. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler ................................................. 249
1.5.6. Ücret Bordrosu ve Bordro Yerine Geçen Vesikalar .......................................... 249
1.5.7. Diğer Evrak ve Vesikalar ............................................................................... 250
1.5.7.1. Taşıma İrsaliyesi ve Ambar Tesellüm Fişi ................................................ 250
1.5.7.1.1. Taşıma İrsaliyesi ......................................................................... 250
1.5.7.1.2. Ambar Tesellüm Fişi ................................................................... 252
1.5.7.2. Yolcu Listeleri ..................................................................................... 252
1.5.7.3. Elektronik Yolcu Listesi ........................................................................ 253
1.5.7.4. Günlük Müşteri Listeleri ....................................................................... 254
1.5.7.5. Adisyon .............................................................................................. 255
1.5.7.6. Standart Yapı Ruhsatı .......................................................................... 257
1.5.7.7. Diğer Evrak ve Vesikalar ...................................................................... 257
1.5.8. Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi .............................. 257
1.6. Ekim Sayım Beyanı................................................................................................ 259
1.7. Vergi Karnesi ........................................................................................................ 260
1.8. Muhafaza ve İbraz Mecburiyeti ile Diğer Ödevler ....................................................... 260
1.8.1. Muhafaza Ödevi ........................................................................................... 260
1.8.2. Defter ve Belgelerin İbrazı ............................................................................. 262
1.8.3. Tahsilat ve Ödemelerin Aracı Finansal Kurumlar Üzerinden
Yapılması Zorunluluğu ................................................................................... 264
1.8.3.1. Kimler, Hangi Ödeme ve Tahsilatlarını Tevsikle Mükelleftirler .................. 264
1.8.3.1.1. Vadeli Satışlar ve Kısım Kısım Yapılan Tahsilat ve Ödemeler ........... 267
1.8.3.1.2. Cari Hesap Kullanılmasında ......................................................... 268
1.8.3.1.3. Aynı Günde Aynı Kişi veya Kurumlarla Yapılan İşlemler ................. 268
1.8.3.1.4. Serbest Meslek Erbabında ............................................................ 268
1.8.3.2. Tevsik Zorunluluğunun Tutarı ve Başlangıç Tarihi ................................... 269
9
1.8.3.3. Tahsilat ve Ödemelerin Yapılacağı Kurumlar .......................................... 269
1.8.3.4. Ödeme ve Tahsilatların Tevsik Usulü ..................................................... 269
1.8.3.5. Tevsik Zorunluluğu Olmayan Ödeme ve Tahsilatlar ................................. 270
1.8.3.6. İşyeri ve Konut Kiralama İşlemlerine İlişkin Tevsik Zorunluluğu ................. 271
1.8.3.7. Usulüne Uygun Şekilde Yapılmayan Tevsik İşleminin Müeyyidesi .............. 271
1.8.4. Vergi Levhası Alma Mecburiyeti ..................................................................... 271
1.8.4.1. Vergi Levhası Alma ve Bulundurma Mecburiyeti ..................................... 271
1.8.4.2 Vergi Levhalarının Bulundurulacağı Yerler ............................................... 272
1.8.5. Diğer Ödevler .............................................................................................. 273
1.8.6. Mükelleflerin Bilgi Verme Yükümlülüğü ........................................................... 273
1.8.7. Yıllık Bildirimler ............................................................................................ 274
1.8.7.1. Ba ve Bs Formuna İlişkin Usul ve Esaslar ............................................... 275
1.8.7.1.1. Ba ve Bs Formu Düzenlemesi Gereken Mükellefler ........................ 275
1.8.7.1.2. Bildirime Konu Alışlar/Satışlar ve Hadler ...................................... 277
1.8.7.1.3. Ba ve Bs Formlarının Dönemi ve Verilme Süresi ............................ 280
1.8.7.1.3.1. Dönemi ............................................................................ 280
1.8.7.1.3.2. Verilme Süresi ................................................................... 280
1.8.7.1.4. Ba ve Bs Formlarının Verilme Şekli ve Doldurulması ...................... 281
1.8.7.1.4.1. Bildirimlerin Elektronik Ortamda Verilme Zorunluluğu ........... 281
1.8.7.1.4.2. Bildirimleri Kağıt Ortamında Vermesi Gereken Mükellefler .... 282
1.8.7.1.4.3. Bildirimlerin Doldurulmasında Uyulacak Esaslar .................... 282
1.8.7.1.5. Ba ve Bs Formlarıyla İlgili Ceza Uygulaması .................................. 283
1.8.7.1.5.1. Bildirimlerin Süresinde veya Tam Olarak Verilmemesi ........... 283
1.8.7.1.5.2. Bildirimlerin Düzeltilmesi .................................................... 283
1.8.7.2. Kesin Mizan Bildirimine İlişkin Usul ve Esaslar ........................................ 284
1.8.7.3. Noterler veya Noterlik Görevini İfa ile Mükellef Olanlar Tarafından Tasdik ......
Edilen Belgeler ve Defterlere İlişkin Bildirimler ........................................ 284
1.8.7.3.1. Bilgilerin Elektronik Ortamda Gönderilmesi ................................... 284
1.8.7.3.1.1. Bilgilerin Gönderilme Usulü ................................................ 284
1.8.7.3.1.2. Bilgilerin Gönderilme Süresi ............................................... 285
1.8.7.3.2. Bilgilerin Kağıt Ortamında Gönderilmesi ....................................... 285
Sepete Ekle
