Vergi yükünü yasal çerçevede azaltmak üzere vergi planlaması yapılır. Ancak belge ve beyan sistemi içinde mükellefler ödevlerini doğru ve zamanında tamamlamalı, vergi mevzuatına uygun tercihler yapmalıdırlar. Bu durum vergi muhasebesinde uzmanlık oluşturan bir disiplin hâline gelmiştir. Sektör özelinde değişen dikkat edilmesi gereken hususlar farklı olmakla birlikte vergi yasalarının temel prensipleri değişmemektedir.
Muhasebe iş ve operasyonlarında vergi matrahına etki edecek yöntemler uygulanırken bilerek ya da değil yapılan hata ve hileler vergi kaçırma fiiline yol açabilir. Vergi muhasebesi disiplini içinde sürecin iyi yönetilmesinde vergi yükünü azaltırken suç oluşturan fiillerden uzak kalmak yanında vergi risk analizi de bilinmelidir. Bu kapsamda, hatalı kayıtların örneklendiği çalışmamızda cezalı tarhiyata konu işlemler için ayrı içerik oluşturulmuştur.
Bu kitap, vergi ve muhasebe uygulamaları alanında vergi muhasebesi disiplininden yararlanmak isteyen akademisyen ve serbest çalışan tüm kesimlere faydalı olması amacıyla hazırlanmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ ......................................................................................................................... iii
TABLOLAR DİZİNİ .......................................................................................................... ix
ŞEKİLLER DİZİNİ ............................................................................................................. xi
KISALTMALAR ............................................................................................................. xiii
GİRİŞ .............................................................................................................................. 1
BÖLÜM I
VERGİ MUHASEBESİ: İLKE, KAVRAM VE MEVZUAT DAYANAĞI ........................................ 1
1.1. Muhasebe Kayıtlarının Vergi Mevzuatındaki Yeri ..................................................... 1
1.1.1. Vergi Yönetimi ve Vergi Planlaması ........................................................................ 5
1.2. Vergide Özün Önceliği ........................................................................................... 10
1.3. Tahakkuk ve Dönemsellik İlkeleri ........................................................................... 13
1.4. Değerleme Yöntemleri ve Cezalı Tarhiyata Konu Durumlar ..................................... 16
1.4.1. Değerleme Yöntemleri ......................................................................................... 17
1.4.2. Vergi İncelemelerinde Özellik Arz Eden Hesaplar ve Matraha Etkisi .................... 22
1.4.2.1. Kasa Hesabı .............................................................................................. 24
1.4.2.1.1. Tahsilat ve Ödemelerin Finansal Kurumlar
Aracılığıyla Yapılması ................................................................. 25
1.4.2.1.2. Kasa İşlemleri ve Uygulama Kapsamında Yapılan Hatalar ......... 26
1.4.2.2. Ortaklardan Cari Hesabı, Matrah Farkı ve Katma Değer Vergisi............... 28
1.4.2.3. İktisadi Kıymet Değerlemesinde Özellik Arz Eden Hususlar ..................... 34
1.4.2.3.1. Stok Değer Düşüklüğü ............................................................... 35
1.4.2.3.2. Çalınan ve Kaybolan Mallar ....................................................... 36
1.4.2.3.3. Emtianın İşletmeden Çekilmesi ................................................. 37
1.4.2.4.Kredi Faizleri, Kur ve Vade Farkları ............................................................ 38
1.4.2.4.1. Vade Farkları ............................................................................. 38
1.4.2.4.2. Kur Farklarında Katma Değer Vergisi ........................................ 39
1.4.2.5. Müşteriye Sağlanan Menfaatler ve Katma Değer Vergisi ......................... 40
1.4.2.6. Vadeli Çekler ............................................................................................. 43
1.4.2.7. Alacak veya Borçlar .................................................................................. 43
1.4.2.8. Şüpheli Alacak Değerlemesi ..................................................................... 44
1.4.2.9. Vazgeçilen Alacaklar ................................................................................. 45
1.5. Muhasebe Düzensizlikleri ve Vergi Mevzuatındaki Yeri .......................................... 47
1.5.1. Hata ve Hileler ...................................................................................................... 47
1.5.2. Muhasebe Hileleri ve Vergi Ceza Hukuku ............................................................. 49
1.5.3. Peçeleme .............................................................................................................. 52
1.5.4. Muhasebe Düzensizliklerinin Tespiti .................................................................... 53
1.6. Vergi Denetiminde Vergi Muhasebesinin Yeri ........................................................ 60
BÖLÜM II
CEZALI TARHİYATA KONU MUHASEBE OLAYLARI .......................................................... 63
2.1. Kısım I: Özellik Arz Eden Mali Muhasebe Olayları ................................................... 63
2.1.1. Bilanço Hesapları .................................................................................................. 63
2.1.1.1. Kasa Hesabı ve Adat ................................................................................. 63
2.1.1.2. Alınan Çekler Hesabı ................................................................................. 74
2.1.1.3. Bankalar Hesabı ve Diğer Hazır Değerler .................................................. 75
2.1.1.4. Bankalar Arası İşlem ve Virman Hareketleri ............................................. 80
2.1.1.5. Verilen Çek ve Ödeme Emirleri Hesabı (-) ................................................ 84
2.1.1.6. Senetli Senetsiz Alacaklar ......................................................................... 88
2.1.1.7. Ortaklar Cari Hesabı ve Adat .................................................................... 93
2.1.1.8. Katma Değer Vergisi Hesapları ve Belgesiz Satışlar .................................. 98
2.1.1.9. Stok ve Satış Hasılatı Kayıtları ................................................................. 100
2.1.1.10. Maddi Duran Varlıklar .......................................................................... 109
2.1.1.11. Gelecek Yıllara Ait Giderler ................................................................... 113
2.1.1.12. Banka Kredileri ..................................................................................... 115
2.1.2. Binek Araç Gider Kısıtlaması ............................................................................... 116
2.1.3. İşletme Faaliyet Giderleri ................................................................................... 120
2.1.4. Finansman Giderleri ........................................................................................... 124
2.2. KISIM II: Değerleme, Karşılık Ayırma ve Emtiada Özellik Arz Eden Durumlara
İlişkin Muhasebe Kayıtları .................................................................................... 127
2.2.1 Karşılık Ayırma ..................................................................................................... 127
2.2.1.1. Şüpheli Alacak ve Çek Karşılıkları ........................................................... 127
2.2.1.2. Çekler ..................................................................................................... 130
2.2.1.3. Garantili Çekler ve Karşılık Ayırma ......................................................... 131
2.2.1.4. Şüpheli Alacak Karşılığı ve Amortisman Ayırma ..................................... 132
2.2.2. Stok Değerlemesinde Özellik Arz Eden Durumlar .............................................. 133
2.2.2.1. Stok Değer Düşüklüğü ............................................................................ 133
2.2.2.1.1. Doğal Afetler ........................................................................... 135
2.2.2.1.2. Takdir Komisyonu Kararı ile Değeri Belirlenen Stoklar ........... 138
2.2.2.2. Stok Sayım Noksanlığı ............................................................................. 141
2.2.2.2.1. Fireler ...................................................................................... 141
2.2.2.2.2. Çalınma ve Kaybolma .............................................................. 142
2.2.2.2.3. İşletmeden Çekişler ................................................................. 144
2.2.2.2.4. Müşteriye Sağlanan Menfaatler.............................................. 145
2.2.2.3. Sebebi Bulunamayan Stok Sayım Noksanlığı .......................................... 147
2.2.3. Finansman Gider Kısıtlaması .............................................................................. 148
2.2.4. Şirket Çalışan ve Yakınlarının Özel Sigorta Ödemeleri ........................................ 148
BÖLÜM III
UYGULAMA ESASLARI İLE BELGE, BEYAN SİSTEMİ VE VERGİ İNCELEMESİ ..................... 155
3.1. Belge ve Beyan Sisteminin Mali Mevzuatta Dayanağı ........................................... 155
3.2. Ticari Belgeler ve Mükellefler İçin Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar .................. 158
3.2.1. Fatura ................................................................................................................. 158
3.2.2. Sevk İrsaliyesi ..................................................................................................... 163
3.2.3. Gider Pusulası ..................................................................................................... 165
3.2.4. Serbest Meslek Makbuzu ................................................................................... 167
3.2.5. Müstahsil Makbuzu ............................................................................................ 172
3.2.6. Ücret Bordrosu ................................................................................................... 172
3.2.7. Bilgi Transfer Sistemi .......................................................................................... 176
3.2.8. Gerçek Kullanıcıların Tespiti ............................................................................... 177
3.3. Katma Değer Vergisinde Tevkifat ......................................................................... 179
3.3.1. Kanunun Amacı .................................................................................................. 179
3.3.2. Tam Tevkifat Uygulaması ................................................................................... 180
3.3.3. Kısmi Tevkifat Uygulaması .................................................................................. 182
3.4. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler ...................................................................... 191
3.4.1. Örtülü Kazanç ..................................................................................................... 194
3.4.2. Örtülü Sermaye .................................................................................................. 198
3.4.3. Vade ve Kur Farkı ................................................................................................ 205
3.5. Bazı Vergi Harcamaları ve Matraha Etkisi ............................................................. 207
3.6. Beyanname Verme Dönemleri ............................................................................. 209
3.6.1. Pişmanlık Dilekçesi ............................................................................................. 213
3.6.2. Beyanname Örnekleri ......................................................................................... 213
3.6.2.1. KDV 1 Beyannamesi ................................................................................ 213
3.6.2.2. KDV 2 Beyannamesi ................................................................................ 219
3.6.2.3. Muhtasar Beyanname ............................................................................ 221
3.6.2.3.1. Kapsam .................................................................................... 221
3.6.2.3.2 Vergilendirme Dönemi ve Verilme Zamanı .............................. 221
3.6.2.4. Geçici Vergi Beyannamesi ...................................................................... 227
3.6.2.5. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi.............................................................. 229
3.6.2.6. Geçici Vergi Beyannamesi: Kurumlar Vergisi .......................................... 235
3.6.2.7. Kurumlar Vergisi Beyannamesi............................................................... 237
3.6.2.7.1. Kapsam .................................................................................... 237
3.6.2.7.2. Vergilendirme Dönemi ve Verilme Zamanı ............................. 237
3.7. İşletme Örneğinde Temel Mali Tablo Verileri ve Analizi ........................................ 244
3.8. İşletme Örneği ve Makyajlama ............................................................................ 269
3.9. Vergi İncelemesi ve Risk Analizi ........................................................................... 277
3.9.1. Vergi İncelemesi ................................................................................................. 277
3.9.2. Risk Analizi .......................................................................................................... 280
3.9.3. Vergi İncelemesinde Risk Kabul Edilen Muhasebe Olayları ................................ 281
3.10. Vergi Denetimi .................................................................................................. 284
3.10.1. Vergi Tekniği Raporu ........................................................................................ 285
3.10.2. İdare Mükellef İlişkilerinde İzaha Davet ........................................................... 287
3.11. Mükellef Hakları Kapsamında Bazı Düzenlemeler ............................................... 288
3.11.1. İhtirazi Kayıt ...................................................................................................... 290
3.11.2. Mükellef Ombudsmanlığı ................................................................................. 291
3.12. Blockchain Teknolojisinin Muhasebe ve Vergi Uygulamalarındaki Yeri ................ 293
KAYNAKÇA ................................................................................................................. 295
Barkod: 9786254171925
Yayınevi: Nobel Akademik Yayıncılık
ISBN: 9786254171925
Dili: Türkçe
Basım Yeri: Ankara
Baskı Sayısı: 1. Baskı
Diğer:
Akbank
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
|
Garanti Bankası
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
|
Bütün Bankalar
1 Taksit |
10,50 |
|
Halkbank, DenizBank CardFinans, Citibank, HSBC Advantege, Bankasya |
|
İş Bankası
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
Maximum Kartlar: Maximum özellikli Ziraat Bankası kartlar |
|
Yapı Kredi
1 Taksit |
10,50 |
|
2 Taksit |
10,50 |
|
3 Taksit |
10,50 |
|
4 Taksit |
10,50 |
|
| |
|
|