Çalışmanın amacı, 2012-2019 döneminde BIST (Borsa İstanbul) Kurumsal Yönetim Endeksinde (XKURY) yer alan 21 işletmenin kurumsal yönetim ilkelerine uyum düzeyi ve entelektüel sermaye yatırımları ile finansal performansları arasındaki ilişkiyi GMM (Genelleştirilmiş Momentler Metodu) kullanarak belirlemektir. Çalışmada kullanılan ölçüm değişkenleri, konuya ilişkin literatüre uygun olarak "en çok kullanım” kriteri göz önüne alınarak belirlenmiştir. Buna göre, incelenen çalışmalarda entelektüel sermaye yatırımları Ante Pulic tarafından geliştirilen VAICTM (Entelektüel Katma Değer Katsayısı) yöntemi ile ölçüldüğünden, bu çalışmada da bu yöntem kullanılarak ölçüm yapılmıştır. Aynı şekilde finansal performans literatürde ağırlıklı olarak ROA (Aktif Karlılığı), ROE (Özsermaye Karlılığı) ve TOBIN’S Q ile ölçüldüğünden, bu çalışmada da bu değişkenler kullanılmıştır. Kurumsal yönetim ölçüm değişkenleri belirlenirken ise, literatürde bütünden ziyade birkaç farklı unsurun genelleştirildiği ve kullanılan değişkenlerde bir birliğin sağlanamadığı görülmüştür. Bu nedenle kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecesi notları objektif bir ölçü birimi olarak kabul edilip, bu notlar kurumsal yönetim ilkelerine uyum düzeyinin ölçümünde kullanılmıştır.

v
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ........................................................................................................................................................ iii
TEŞEKKÜR................................................................................................................................................ iv
TABLOLAR LİSTESİ.............................................................................................................................. ix
ŞEKİLLER LİSTESİ .................................................................................................................................x
GİRİŞ............................................................................................................................................................1
BİRİNCİ BÖLÜM
ENTELEKTÜEL SERMAYE
1.1. Entelektüel Sermaye Kavramı .................................................................................................4
1.2. Entelektüel Sermaye Unsurları .............................................................................................11
1.2.1. İnsan Sermayesi ..............................................................................................................16
1.2.2. Yapısal Sermaye ..............................................................................................................18
1.2.3. Müşteri Sermayesi .........................................................................................................20
1.3. Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi......................................................................................13
1.3.1. Entelektüel Sermayeyi Bileşen Bazında Ölçen Yöntemler ...........................25
1.3.1.1. Skandia Klavuzu (Skandia Navigator)..................................................25
1.3.1.2. Dengeli Puan Kartı (Balanced Scorecard-BSC).................................28
1.3.1.3. Maddi Olmayan Varlık Göstergesi
(Intangible Assets Monitor)......................................................................29
1.3.1.4. Entelektüel Katma Değer Katsayısı (VAICTM)
(Value Added Intellectual Coefficient).................................................31
1.3.1.5. Entelektüel Sermaye Endeksi (IC-Index)............................................35
1.3.1.6. Teknoloji Brokeri (Technology Broker)..............................................37
1.3.2. Entelektüel Sermayeyi İşletme Bazında Ölçen Yöntemler...........................39
1.3.2.1. Piyasa Değeri ve Defter Değeri Farkı....................................................39
1.3.2.2. Tobin Q Oranı ..................................................................................................41
1.3.2.3. Hesaplanmış Maddi Olmayan Değerler Yöntemi
(The Return on Assets Method ROAM)...............................................43
1.3.2.4. Ekonomik Katma Değer Yöntemi
(Economic Value Added-EVA).................................................................46
vi
İKİNCİ BÖLÜM
KURUMSAL YÖNETİM
2.1. Kurumsal Yönetim Kavramına Genel Bakış.....................................................................49
2.2. Kurumsal Yönetimin Amacı ve Faydaları .........................................................................55
2.3. Kurumsal Yönetimin Ortaya Çıkış Nedenleri..................................................................59
2.3.1. Küreselleşmenin Kurumsal Yönetime Etkisi......................................................59
2.3.2. Küresel Krizlerin Kurumsal Yönetime Etkisi .....................................................61
2.3.3. Şirket Skandalları ve Muhasebe Hilelerinin Kurumsal
Yönetime Etkisi................................................................................................................63
2.3.4. Özelleştirmelerin Kurumsal Yönetime Etkisi.....................................................66
2.3.5. Kurumsal Yatırımcıların Kurumsal Yönetime Etkisi.......................................67
2.4. Kurumsal Yönetimin Teorik Gelişimi .................................................................................69
2.4.1. Vekâlet (Agency) Teorisi.............................................................................................70
2.4.2. Paydaş (Stakeholder) Teorisi....................................................................................72
2.4.3. Temsil (Stewardship) Teorisi....................................................................................75
2.4.4. İşlem Maliyeti Teorisi ...................................................................................................77
2.5. Kurumsal Yönetimin İlkeleri..................................................................................................80
2.5.1. Şeffaflık................................................................................................................................81
2.5.2. Adillik/Eşitlik ...................................................................................................................83
2.5.3. Hesap Verebilirlik...........................................................................................................85
2.5.4. Sorumluluk İlkesi............................................................................................................86
2.6. Kurumsal Yönetim Uyum Derecelendirmesi ..................................................................87
2.6.1. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesinin Faydaları........................................90
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FİNANSAL PERFORMANS
3.1. Performans Kavramı..................................................................................................................93
3.2. Performans Türleri.....................................................................................................................95
3.3. Finansal Performans Kavramı...............................................................................................95
3.3.1. Finansal Performansın Ölçülmesinde Kullanılan Yöntemler......................96
3.3.1.1. Oran (Rasyo) Analizi ....................................................................................96
3.4. Finansal Performans Göstergeleri ....................................................................................103
3.4.1. Muhasebe Esaslı Finansal Performans Göstergeleri....................................103
3.4.2. Piyasa Esaslı Finansal Performans göstergeleri............................................106
3.4.3. Değer Esaslı Finansal Performans Göstergeleri ............................................108
vii
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KURUMSAL YÖNETİM, ENTELEKTÜEL SERMAYE VE FİNANSAL
PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİ
4.1. Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans İlişkisi Teorik Literatür ...............111
4.2. Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans İlişkisi Ampirik Literatür............114
4.3. Entelektüel Sermaye ile Finansal Performans İlişkisi Teorik Literatür...........122
4.4. Entelektüel Sermaye ile Finansal Performans İlişkisi Ampirik Literatür .......127
4.5. Kurumsal Yönetim, Entelektüel Sermaye ve Finansal Performans
İlişkisi Ampirik Literatür......................................................................................................134
BEŞİNCİ BÖLÜM
KURUMSAL YÖNETİM VE ENTELEKTÜEL SERMAYENİN FİNANSAL
PERFORMANSA ETKİSİ: BİST KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİNDE
(XKURY) BİR UYGULAMA
5.1. Araştırma Problemi.................................................................................................................156
5.2. Araştırmanın Amacı ................................................................................................................158
5.3. Araştırmanın Önemi ve Özgün Değeri ............................................................................159
5.4. Araştırmanın Kısıtları.............................................................................................................161
5.5. Araştırmanın Örneklem Seçimi ve Veri Toplama Tekniği......................................162
5.6. Araştırmanın Değişkenleri...................................................................................................164
5.6.1. Bağımlı Değişkenler ...................................................................................................169
5.6.1.1. Aktif Kârlılığı (ROA)...................................................................................169
5.6.1.2. Özsermaye Kârlılığı (ROE)......................................................................170
5.6.1.3. Tobin’s-Q Oranı............................................................................................171
5.6.2. Bağımsız Değişkenler ................................................................................................172
5.6.2.1. Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Derecesi Notları................172
5.6.2.2. Entelektüel Katma Değer Katsayısı (VAICTM)
(Value Added Intellectual Coefficient)..............................................173
5.6.3. Kontrol Değişkenleri..................................................................................................175
5.6.3.1. Finansal Kaldıraç (Leverage) ................................................................175
5.6.3.2. İşletme Yaşı (YAS)......................................................................................176
5.7. Metodoloji....................................................................................................................................176
5.7.1. Panel Veri Analizi ve Avantajları/Dezavantajları..........................................177
5.7.2. Panel Veri Modelleri...................................................................................................179
5.7.3. Dinamik Panel Veri Modelleri................................................................................180
5.7.3.1. Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi (GMM) Tahmincisi.........181
5.7.3.1.1. Anderson ve Hsiao (1981/1982)
GMM Tahmincisi......................................................................182
viii
5.7.3.1.2. Arellano ve Bond (1991) GMM Tahmincisi.................182
5.7.3.1.3. Arellano ve Bover (1995) /
Blundell ve Bond (1998) Sistem GMM Tahmincisi...183
5.8. Dinamik Panel Veri Modellerinde Uygulanan Testler.............................................185
5.9. Araştırmanın Hipotezleri......................................................................................................186
5.10. Araştırmanın Modeli ............................................................................................................187
5.11. Araştırmanın Bulguları .......................................................................................................189
5.11.1. Tanımlayıcı İstatistikler ve Korelasyon Analizi Sonuçları....................189
5.11.2. Modellerin Tahmin Sonuçları ve Bulgular...................................................194
5.11.2.1. Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim ve Finansal
Performans İlişkisi: Model Tahmin Sonuçları ........................194
5.11.2.1.1. Entelektüel Sermaye, Kurumsal
Yönetim ve Aktif Karlılığı İlişkisi:
Model Tahmin Sonuçları ...........................................194
5.11.2.1.2. Entelektüel Sermaye, Kurumsal
Yönetim ve Özsermaye Karlılığı İlişkisi:
Model Tahmin Sonuçları ...........................................197
5.11.2.1.3. Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim
ve Tobin’s Q Oranı İlişkisi:
Model Tahmin Sonuçları............................................200
5.12. Bulguların Değerlendirilmesi...........................................................................................203
5.12.1. Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim ve Finansal
Performans İlişkisi: Model Tahmin Sonuçlarının
Değerlendirilmesi ..................................................................................................204
5.12.1.1. Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim ve Aktif
Karlılığı İlişkisi: Model Tahmin Sonuçlarının
Değerlendirilmesi ...............................................................................204
5.12.1.2. Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim ve
Özsermaye Karlılığı İlişkisi: Model Tahmin
Sonuçlarının Değerlendirilmesi....................................................207
5.12.1.3. Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim ve
Tobin’s Q Oranı İlişkisi: Model Tahmin Sonuçlarının
Değerlendirilmesi ...............................................................................209
SONUÇ VE ÖNERİLER....................................................................................................................212
KAYNAKÇA..........................................................................................................................................217

Barkod

: 9786052546123

Yayınevi

: Detay Yayınevi

---

ISBN

: 9786052546123

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: Ankara

Baskı Sayısı

: 1. Baskı

---

Diğer

: